معرفی روش های غیر هورمونی ضد بارداری و مزایا و معایب هر کدام

برای برخی خانم‌‌‌‌‌ها‌‌‌ استفاده از روش‌های هورمونی ضد بارداری گزینه مناسبی نیست. هورمون‌‌‌ها بی عارضه نیستند. اگر خانمی سابقه ی ابتلا به برخی بیماری ها را دارد یا در دوران شیردهی به سر‌‌‌ ‌می‌برد بهترین گزینه استفاده از روش های غیر هورمونی ضد بارداری است. در این مقاله روش های غیر هورمونی ضد بارداری را به شما معرفی‌‌‌ می‌کنیم که موثر و به صرفه هستند.

روش های مانعی – روش های غیر هورمونی ضد بارداری

این نوع روش‌‌‌ها از رسیدن اسپرم به تخمک پیشگیری‌‌‌ می‌کنند. تنها هنگام مقاربت کاربرد دارند و هر دو نفر باید به درستی آن را به کار گیرند تا موثر عمل کند. این روش یکی از روش های غیر هورمونی ضد بارداری است که کمترین عارضه را در مقایسه با روش‌های هورمونی دارد.

• دیافراگم

دیافراگم ابزاری فنجان مانند است که هورمون آزاد نمی‌کند اما باید در کنار آن از اسپرم کش استفاده کرد. این لیوان سیلیکونی در واژن قرار‌‌‌ می‌گیرد تا گردن رحم را پوشش دهد. در عین حال قبل از وارد کردنش باید داخل و روی لبه‌‌‌‌‌ها‌‌‌یش اسپرم کش ریخت.

بر اساس آمار سازمان برنامه ریزی و کنترل جمعیت دنیا این روش تا 94 درصد سبب پیشگیری از بارداری‌‌‌ می‌شود. با این حال تخمین زده‌‌‌ می‌شود‌‌‌‌‌‌ میزان تاثیر واقعی آن حدود 88 درصد است. یعنی از هر 100 زن که از این روش استفاده‌‌‌ می‌کنند 12 نفر باردار‌‌‌ می‌شوند. دلیل این موضوع عدم استفاده درست از روش است. بعد از هر بار نصب‌‌‌ می‌توان دیافراگم را تا 2 سال استفاده کرد و نگه داشت. نکته مهم این است که این ابزار در طول رابطه جنسی توسط طرف مقابل حس نمی‌شود اما در عین حال از بیماری‌های مقاربتی پیشگیری نمی‌کند و در دوره‌‌‌‌های ماهانه هم قابل استفاده نیست.

• درپوش گردن رحم

درپوش گردن رحم درواقع نوعی لیوان سیلیکونی است که خانم داخل واژن قرار‌‌‌ می‌دهد تا دهانه رحم را پوشش دهد. این ابزار نیز همانند دیافراگم اما به نسبت کوچک‌تر است‌‌‌. طبق آمار انجمن متخصصان بهداشت باروری آمریکا‌‌‌‌‌‌ میزان عدم موفقیت در اثر استفاده از این ابزار در زنانی که زایمان نداشته‌اند 14 درصد و در خانم‌هایی که زایمان طبیعی داشته‌اند 29 درصد است. درپوش گردن رحم فاقد هورمون است و هر بار قبل از برقراری رابطه باید داخل مهبل شود. می‌توانید از پزشک بخواهید ابزار را برای شما نصب کند و تا زمان آغاز قاعدگی آن را نگه دارید. در طول دوره قاعدگی این روش قابل استفاده نیست.

• اسپرم کش‌ها

اسپرم کش‌‌‌‌‌ها‌‌‌ به شکل کرم، شیاف یا ژل موجودند و قبل از آغاز رابطه باید آن‌‌‌ها را داخل مهبل قرار داد. طبق آمار انجمن بارداری دنیا میزان موفقیت این روش حدود 72 درصد است با این حال‌‌‌ می‌توان از آن در کنار سایر روش‌‌‌های جلوگیری از بارداری استفاده کرد تا اثر بخشی هر دو روش بالاتر رود. اسپرم کش در برخی خانم‌‌‌‌‌ها‌‌‌ ایجاد سوزش و واکنش‌‌‌‌های آلرژیک‌‌‌ می‌کند.

• کاندوم‌‌‌‌های زنانه و مردانه

این روش جلوگیری از بارداری‌‌‌ تنها روشی است که از انتقال عفونت‌‌‌‌های جنسی پیشگیری‌‌‌ می‌کند. اما موثرترین روش پیشگیری از بارداری نیست. استفاده از کاندوم، مانع از ورود مایع منی به داخل واژن شده و در نتیجه از بارداری جلوگیری‌‌‌ می‌کند. در صورتی که این روش به درستی به کار گرفته شود تا 98 درصد موفقیت آمیز است‌‌‌ اما معمولا خطای انسانی در آن نقش دارد و همین موضوع سبب‌‌‌ می‌شود‌‌‌‌‌‌ میزان تاثیرگذاری آن تا 85 درصد افت کند.

طبق آمار از هر 100 زنی که به این روش از بارداری پیشگیری‌‌‌ می‌کنند، 15 نفر باردار‌‌‌ می‌شوند. استفاده از کاندوم ساده و بدون عارضه است و‌‌‌ تنها حین برقراری رابطه باید از آن استفاده کرد. برخی افراد به لاتکس حساسیت دارند‌‌‌ و از آنجا که سبب کاهش لذت جنسی‌‌‌ می‌شود و گاهی نیاز به استفاه از روان کننده دارد برخی افراد آن را نمی‌پسندند. در صورتی که همراه با کاندوم از روان کننده استفاده‌‌‌ می‌کنید انواع محلول در آب را انتخاب کنید زیرا انواع روغنی‌‌‌ می‌تواند لاتکس را تجزیه کند.

کاندوم زنانه نیز پوششی قوی اما نازک است که در دو انتهای آن حلقه‌ای وجود دارد و از بارداری و بیماری‌های مقاربتی پیشگیری‌‌‌ می‌کند. در صورتی که از این نوع کاندوم نیز به درستی استفاده شود تا 95 درصد در پیشگیری از بارداری موثر است با این حال به دلیل خطای انسانی‌‌‌‌‌‌ میزان موفقیت آن تا 79 درصد کاهش‌‌‌ می‌‌یابد و از هر 100 زنی که از این روش استفاده‌‌‌ می‌کنند 21 زن باردار‌‌‌ می‌شوند. در صورتی که به لاتکس حساسیت دارید‌‌‌ می‌توانید از کاندوم زنانه بجای مردانه استفاده کنید. حلقه خارجی کاندوم زنانه از نظر برخی افراد تحریک کننده بافت و کاهش دهنده لذت جنسی است. قیمت آن نیز معمولا دوبرابر کاندوم مردانه است.

• اسفنج ضد بارداری

  اسفنج نوعی فوم پلاستیکی حاوی اسپرم کش است که خانم قبل از شروع رابطه‌‌‌ می‌تواند آن را داخل واژن قرار دهد‌‌‌. اسفنج یک حلقه نازک نایلونی دارد که برداشتن آن را ساده‌‌‌ می‌کند. اسفنج با پوشاندن دهانه رحم از ورود اسپرم به داخل رحم پیشگیری کرده و اسپرم کش موجود در آن حرکت اسپرم را کند‌‌‌ می‌کند.طبق آمار انجمن متخصصان بهداشت باروری، اسفنج در زنانی که قبلا زایمان کرده‌اند کمترین اثر را دارد. اما در زنانی که هرگز باردار نشده‌اند‌‌‌‌‌‌ میزان شکست در این روش در صورتی که گهگاه استفاده شود 9 درصد و در صورت استفاده مرتب 12 درصد است. در خانم‌هایی که قبلا زایمان کرده‌اند‌‌‌‌‌‌ میزان شکست در صورت استفاده گهگاهی‌‌‌‌‌‌ 20 درصد و در صورت استفاده مرتب 24 درصد است.

روش های غیر هورمونی ضد بارداری بلند مدت

روش های غیر هورمونی ضد بارداری بلند مدت نیز وجود دارند که در اینجا به برخی از آن‌‌‌ها اشاره‌‌‌ می‌کنم:

• آی یو دی

آی یو دی مسی

پاراگارد نوعی IUD غیر هورمونی است که تا 10 سال‌‌‌ می‌توان آن را در بدن نگه داشت. طبق آمار انجمن متخصصان بهداشت باروری، میزان شکست این دستگاه 0.8 درصد است.

این دستگاه برای پیشگیری از بارداری‌‌‌‌‌‌ میزان کمی مس آزاد‌‌‌ می‌کند تا از عبور اسپرم از دهانه رحم پیشگیری شود. این ابزار بویژه مناسب خانم‌هایی است که نمی‌خواهند نگران کنترل‌‌‌‌های روزانه، ماهانه یا حتی سالانه باشند. این روش غیر هورمونی بوده و کاملا برگشت پذیر است‌‌‌. از عوارض احتمالی آن‌‌‌ می‌توان به گرفتگی عضلات شکمی، قاعدگی شدید و خونریزی بینی بین دو پریود اشاره کرد.

• عقیم سازی

برای افرادی که به دنبال یک روش پیشگیری دائمی هستند عقیم سازی بهترین گزینه است. این روش جراحی، برگشت پذیری سختی دارد‌‌‌ و از بیماری‌های مقاربتی نیز پیشگیری نمی‌کند. در خانم‌‌‌‌‌ها‌‌‌ عقیم سازی شامل بستن لوله‌ها و در مردان عمل وازکتومی است. در صورتی که هر دو روش به درستی انجام شود از بارداری به طور کامل پیشگیری‌‌‌ می‌کند. در صورتی که مایل به جراحی نباشید استفاده از نوعی دستگاه که از رحم وارد لوله‌‌‌‌های فالوپ‌‌‌ می‌شود نیز‌‌‌ می‌تواند موثر باشد. این ابزار با ایجاد زخمی در لوله، سبب انسداد همیشگی آن‌‌‌ می‌شود.‌‌‌ طبق آمار‌‌‌‌‌‌ میزان شکست در این روش 2 مورد در هر 1000 مورد است. بعد از قرار دادن دستگاه ممکن است برخی خانم‌‌‌‌‌ها‌‌‌ دچار گرفتگی عضلات شکمی، یا واکنش آلرژیک به فلز دستگاه شوند.

روش‌های طبیعی غیر هورمونی، ضد بارداری

یکی از رایج‌ترین روش‌های پیشگیری از بارداری روش طبیعی است که در آن مرد قبل از انزال آلت را از مهبل بیرون‌‌‌ می‌کشد. در این روش احتمال شکست 18-19 درصد است و به عنوان یکی از روش های غیر هورمونی ضد بارداری پرکاربرد، شمرده می شود.

مزایای روش های جلوگیری از بارداری غیر هورمونی

ممکن است به علت دلایل زیر به روش های جلوگیری از بارداری غیر هورمونی روی بیاورید:

• قرص های جلوگیری ضد بارداری، تحت پوشش بیمه های درمانی نیستند.
• عوارض جانبی قرص های ضد بارداری برایتان آزار دهنده باشند.
• نخواهید سیکل طبیعی قاعدگیتان را تغییر دهید.
• برای افزایش درصد جلوگیری از بارداری، در کنار روش های هورمونی، از روش های غیر هورمونی نیز استفاده کنید.
• بسیاری از روش های جلوگیری از بارداری غیر هورمونی، گران قیمت نیستند.
• بسیاری از روش های جلوگیری از بارداری غیر هورمونی، در دسترس هستند و باری تهیه ی آن ها نیازی به نسخه پزشک نیست.
•  به طور مداوم رابطه ی جنسی نداشته باشید که نیازی به جلوگیری مداوم با قرص های ضد بارداری هورمونی نیست.

معایب روش های غیر هورمونی جلوگیری از بارداری

• اکثر روش های غیر هورمونی به جز آی یو دی نیاز است که به طور مداوم قبل از نزدیکی استفاده شوند.
• درصد اثر ضد بارداری روش های جلوگیری از بارداری غیر هورمونی به جز روش آی یو دی، نسبت به قرص های ضد بارداری هورمونی، کمتر است.
• اکثر روش های غیر هورمونی را نمیتوان در دوران قاعدگی استفاده کرد.
• بسیاری از بانوان ممکن است مدام در حال مهار کردن دستگاه های جلوگیری از بارداری در داخل واژن خود باشند که این مسئله برای آن ها ناخوشایند باشد.

نکته آخر:

هر خانمی می تواند روش جلوگیری از بارداری مورد علاقه خود را استفاده کند اما بهتر است ضمن توجه به پیشگیری از بارداری به دنبال روشی برای پیشگیری از انتقال و ابتلا به عفونت‌‌‌‌های جنسی نیز باشد.