در این مقاله سعی میکنیم شما را با انواع بیماریهای مقاربتی بخصوص بیماری های زنان و علائم و میزان خطرناک بودن هر یک آشنا کنیم. در صورتی که هر نوع رابطه جنسی اعم از رابطه دهانی، مقعدی یا واژینال و حتی لمس دستگاه تناسلی را دارید ممکن است به بیماریهای مقاربتی دچار شوید که به آن عفونت جنسی هم میگویند. متاهل بودن ضامن و محافظ شما نیست و گرچه کاندوم (در صورتی که درست استفاده شود) میتواند از بروز بیماریهای مقاربتی پیشگیری کند اما هیچ روشی، صد در صد تضمینی نیست.
بیماریهای مقاربتی همیشه علایم آشکاری ندارند. پس اگر گمان میکنید مبتلا به این نوع بیماریها شدهاید یا در مواجهه با آن قرار دارید حتما با پزشک مشورت کنید. برخی بیماریهای مقاربتی به سادگی قابل درمانند اما برخی دیگر، روشهای درمانی پیچیدهای دارند که باید به خوبی مدیریت شود.
تشخیص و درمان بیماریهای مقاربتی اهمیت بالایی دارد و در صورتی که فردی مبتلا باشد باید همسرش را نیز مطلع کند و او هم تحت درمان قرار بگیرد. در صورت غفلت، این نوع بیماریها خطر ابتلا به دیگر بیماریهای مقاربتی از جمله ایدز را بالا میبرند. در حقیقت بیماریهای عفونی جنسی پاسخ ایمنی را در ناحیه دستگاه ایمنی تحریک کرده و میتوانند مسبب بروز زخمهایی باشند که خود زمینهساز انتقال دیگر بیماریهای مقاربتی و ایدز است. برخی عفونتهای جنسی درمان نشده هم میتوانند سبب ناباروری، آسیب به اندام، سرطان یا مرگ شوند.
بیماری های مقاربتی
برخی بیماریهای مقاربتی بدون علامت ولی قابل انتقالند. به همین دلیل استفاده از کاندوم در رابطه جنسی اهمیت بالایی دارد. این نوع از بیمارها را تنها با غربالگری و مراجعه مرتب به پزشک میتوان تشخیص داد و درمان کرد.
در اینجا به برخی بیماری های مقاربی، علایم و درمانهایشان اشاره میکنیم:
کلامیدیا
کلامیدیا نوعی عفونت دستگاه تناسلی است. از آنجا که این بیماری در مراحل اولیه بدون علامت است، تشخیص دادنش آسان نیست. یک تا سه هفته بعد از مواجهه فرد با این عفونت، بیماری پیشرفت میکند اما حتی در این زمان نیز علایم خفیف و زودگذر است و به همین دلیل اکثر افراد توجهی به آن ندارند. از جمله علایم این نوع عفونت میتوان به ادرار درناک، درد پایین شکم، ترشحات واژن در زنان، ترشح از آلت تناسلی در مردان، درد در هنگام مقاربت جنسی، خونریزی بین دورهای در زنان و درد بیضه در مردان اشاره کرد.
سوزاک
سوزاک نوعی عفونت باکتریایی دستگاه تناسلی است که میتواند دهان، گلو، چشم و مقعد را درگیر کند. اولین علائم سوزاک طی 10 روز پس از مواجهه با باکتری ظاهر میشود. با این حال، برخی از افراد ممکن است ماهها قبل از بروز علائم آلوده شده باشند.
از جمله علایم سوزاک میتوان به ترشحات لختهای، ابری یا خونآلود از آلت تناسلی مردان یا واژن، درد یا احساس سوزش هنگام ادرار کردن، خونریزی شدید قاعدگی یا خونریزی بین دورهها، بیضههای دردناک و متورم، حرکات دردناک روده و خارش مقعد اشاره کرد.
تریکومونیازیس
تریکومونیازیس بیماری آمیزشی است که توسط انگلی میکروسکپی به نام تریکوموناس واژینالیس ایجاد و در حین مقاربت از فرد آلوده به فرد سالم منتقل میشود. این انگل معمولا در مجاری ادراری آقایان بدون علامت رشد میکند و بعد از وارد شدن به واژن آن را آلوده میکند. علایم بعد از 5 تا 25 روز مواجهه با انگل بروز میکند که میتواند با تحریکی خفیف یا التهابی شدید همراه باشد. از علایم این عفونت میتوان به ترشحات شفاف سفید، مایل به سبز یا زرد واژن، ترشح از آلت تناسلی مردان، بوی شدید واژن ،خارش یا سوزش واژن، خارش یا تحریک داخلی آلت تناسلی مردان، درد هنگام مقاربت و ادرار دردناک اشاره کرد.
ایدز، شناخته شده ترین بیماری مقاربتی
ایدز نوعی عفونت با منشائ ویروس از بین برنده سیستم ایمنی است. ایدز سبب بروز اختلالاتی در مواجهه بدن با ویروسها، باکتریها و قارچهای بیماریزا شده و در نتیجه نوعی بیماری مزمن و تهدید کننده زندگی محسوب میشود. در بدو ابتلا، فرد بیمار بدون علامت است . برخی دو تا شش هفته بعد از ابتلا به آنفولانزا مبتلا میشوند اما تنها راه تشخیص آن، بررسی آزمایشگاهی است.
از علایم و نشانههای اولیه این بیماری میتوان به تب، سردرد، گلودرد، تورم غدد لمفاوی، راشهای پوستی و خستگی اشاره کرد. این علایم طی یک هفته تا یک ماه رفع میشوند و به همین دلیل آن را با دیگر عفونتهای ویروسی اشتباه میگیرند. در این دوره، بدن بیمار به شدت عفونی است اما علایم شدید عفونت بعد از عفونت اولیه و پس از 10 سال یا حتی بیشتر بروز میکند. در این مدت ویروس به تکثیر و از بین بردن سلولهای سیستم ایمنی ادامه داده و فرد دچار علایمی نظیر تورم غدد لمفاوی، اسهال، کاهش وزن، تب و سرفه و تنگی نفس خواهد شد.
علایم این عفونت در مراحل نهایی شامل خستگی مداوم و بدون توجیه، عرقهای شبانه، تب و لرز بالای 38 درجه برای هفتههای متوالی، تورم غدد لمفاوی برای بیش از سه ماه، اسهال مزمن و سردردهای مداوم و ابتلا به عفونتهای غیر معمول است.
تبخال دستگاه تناسلی
این بیماری عفونی بسیار مسری و ناشی از ویروس تبخال است که وارد پوست یا غشاهای مخاطی میشود. اکثر مبتلایان از ابتلایشان مطلع نیستند زیرا یا علایمی ندارند یا علایمشان به شدت خفیف است.
تبخال دو اپیزود دارد که بخش نخست آن به طور کل بدترین بخش است و بخش دوم برای برخی اصلا اتفاق نمیافتد. این بیماری عود شونده است و برخی برای دهها سال ممکن است این اپیزودها را تجربه کنند. برخی علایم تبخال شامل برجستگیهای کوچک قرمز رنگ، بروز تاول یا زخمهای باز در دستگاه تناسلی، مقعد یا اطراف آن و درد یا خارش در اطراف ناحیه تناسلی، مقعد و قسمت داخلی ران هاست.
علایم اولیه تبخال دستگاه تناسلی معمولا با درد و خارش پس از چند هفته مواجهه با ویروس تبخال بروز میکند. چند روز بعد، برجستگیهای کوچکی نمودار میشود. بعد برجستگیها پاره شده، زخم میشوند و خونریزی میکنند و در نهایت بهبود مییابند.
در زنان زخمها میتواند ناحیه واژن، دستگاه تناسلی خارجی، مقعد و دهانه رحم را درگیر کند و در مردان در سر آلت تناسلی، مقعد و رانها و لوله مجاری ادراری بروز میکند. زخمها دردناکند و تا زمان بهبودی درد و حساسیت ایجاد میکنند. در اپیزود اول تبخال فرد مبتلا ممکن است دچار علایم شبه آنفولانزا نظیر سردرد، درد عضلانی و تب و تورم غدد لمفاوی در کشاله ران شود.
بیماری های مقارتی: عفونت پاپیلومای انسانی (HPV) و زگیل تناسلی
عفونت پاپیلومای انسانی یکی از شایعترین بیماریهای آمیزشی است و برخی اشکال آن زنان را در معرض ابتلا به سرطان دهانه رحم قرار میدهد. برخی اشکال دیگر آن میتواند سبب ابتلای فرد به زگیل تناسلی شود. این بیماری بدون علامت است و از جمله نشانههای خفیف آن میتوان به تورمهای کوچک، گوشتی یا خاکستری در ناحیه اندام تناسلی، بروز چندین زگیل نزدیک به هم به شکل گل کلم، خارش یا ناراحتی در ناحیه تناسلی و خونریزی حین مقاربت اشاره کرد.
زگیل تناسلی اغلب بدون علامت است اما اگر با علایمی همراه شود زگیلهایی به قطر یک میلیمتر یا خوشههای بزرگ ممکن است ظاهر شود. زگیلها در خانمها روی فرج، دیواره واژن، ناحیه بین دستگاه تناسلی خارجی و مقعد و دهانه رحم رشد میکنند. در مردان زگیل ممکن است در نوک یا قسمت استوانهای آلت تناسلی، کیسه بیضه یا مقعد بروز کند. در صورت برقراری رابطه جنسی دهانی، زگیل در گلو یا دهان فرد هم ظاهر میشود.
هپاتیت
هپاتیت A، B و C همه از عفونتهای ویروسی مسریاند که بر کبد تأثیر میگذارند. هپاتیت B و C جدیترین در میان این سه مورد هستند اما هر سه میتوانند باعث التهاب کبد شوند.
هپاتیت در برخی افراد بدون علامت است اما در آندسته که با علامت هستند، نشانهها میتواند شامل خستگی، تهوع و استفراغ، درد یا ناراحتی در شکم به خصوص در ناحیه کبد و در سمت راست زیر دندههای تحتانی، بیاشتهایی، تب، ادرار تیره، درد مفاصل و درد ماهیچهای، خارش و زرد شدن پوست و سفیدی چشم یا اصطلاحا ابتلا به زردی باشد.
سفلیس، یک نوع بیماری مقاربتی مزمن
سفلیس نوعی عفونت باکتریایی است که دستگاه تناسلی، پوست و غشاهای مخاطی و بسیاری از قسمتهای دیگر بدن از جمله مغز و قلب را درگیر میکند.
علائم و نشانههای سفلیس در چهار مرحله، اولیه، ثانویه، نهفته و سوم بروز میکند. نوعی بیماری به نام سیفیلیس مادرزادی نیز وجود دارد که از مادر مبتلا به جنینش منتقل میشود. سفلیس مادرزادی میتواند ناتوان کننده و حتی تهدید کننده زندگی جنین باشد، بنابراین برای یک خانم باردار مبتلا به سیفیلیس، درمان اهمیت ویژهای دارد.
سفلیس اولیه
اولین علامت سفلیس، که ممکن است از 10 روز تا سه ماه پس از مواجهه بروز کند، بروز زخم بدون درد و خفیف در ناحیه در معرض عفونت است که میتواند دستگاه تناسلی، روده، زبان یا لبها باشد. معمولا فرد دچار یک زخم میشود اما گاه چندین زخم نیز دیده شده است. زخم بدون درمان بهبود مییابد، اما بیماری در بدن باقی مانده و ممکن است در مرحله دوم یا سوم دوباره ظاهر شود.
سفلیس ثانویه
علائم و نشانههای سفلیس ثانویه سه تا شش هفته پس از ظاهر شدن زخمها شروع میشود و شامل بثوراتی با زخمهای قرمز یا قرمز مایل به قهوهای به اندازه یک سکه کوچک بر روی قسمتهای مختلف بدن از جمله کف دست و پا، تب، تورم غدد لنفاوی، خستگی و احساس مبهم ناراحتی و درد است. این علائم ممکن است طی چند هفته بدون درمان از بین بروند یا مکرر به طور سالانه تکرار شوند.
سفلیس نهفته
در برخی افراد ممکن است دورهای به نام سفلیس نهفته که در آن هیچ علامتی وجود ندارد، پس از مرحله دوم بروز کند. علائم بیماری گاه دیگر بروز نمیکند و گاه بیماری وارد مرحله سوم میشود.
مرحله سوم سفلیس
در صورتی که سفلیس درمان نشود ممکن است پیشرفته شده و آسیب جدی به اندامهای داخلی وارد کند و حتی سببب مرگ شود. از علایم فاز سوم سفلیس میتوان به عدم هماهنگی بین اعضای بدن، فلج و بیحسی اعضا، کوری و دمانس اشاره کرد.
نوروسفیلیس
سفلیس در هر مرحله، میتواند بر سیستم عصبی تأثیر بگذارد و باعث بروز نوروسیفیلیس شود. این بیماری میتواند بدون علامت بوده یا باعث بروز علایمی از جمله سردرد، تغییرات رفتاری یا مشکلات حرکتی شود.
نکته آخر
اگر گمان میکنید به نوعی از بیماری های مقاربتی دچار شدهاید یا در معرض ابتلا قرار دارید بهتر است برای آزمایش و مشورت به پزشک مراجعه کنید. تشخیص و معاینه برای پیشگیری مهم است. به تاخیر انداختن این موضوع میتواند تهدید کننده سلامت و زندگی فرد و مسبب آلوده شدن زوج آنها باشد. در این میان بیماری های مقاربتی دهانی را نیز جدی بگیرید.
سلام دکتر
ایا زیگیل تناسلی هم نوعی بیماریه و باعث انتقال ب فرد سالم میشه؟و چجوری باید درمان کرد؟
ممنون