چگونه بارداری دوقلو داشته باشم؟ (راهنمای دوقلو باردارشدن در کوتاه‌ترین زمان)

شانس بارداری دوقلو؟ بارداری دوقلو چگونه رخ می­دهد؟ چه چیزی شانس بارداری دوقلو را افزایش می­دهد؟ آیا همه اینها داستان­های قدیمی هستند؟

دوقلوها همواره علاقه مردم دنیا را به خود جذب کرده­ اند. حتی در اسطوره­ ها و ادیان مختلف سراسر جهان نیز حضور دارند. دوقلوهای یکسان در مباحث علمی نیز اهمیت دارند، چرا که می­توانند پاسخ بسیاری از سئوالات دانشمندان را درمورد تولد و رشد، پاسخ ­دهند. در 30 سال اخیر میزان تولد دوقلوها بیش از 75 درصد افزایش داشته است. بنابراین ایده داشتن دو کودک، چندان غیرممکن نیست. در ادامه شانس کلی اقدام به بارداری دوقلو و عوامل افزایش دهنده ی آن را بررسی می کنیم.

چطوری در کمترین زمان ممکن باردار بشم؟🤰

به کمک جاده اقدام به بارداری اپلیکیشن مینت در بازه ۲ الی ۶ ماهه باردار میشید😇

تازه میتونید خودتون انتخاب کنید جنسیت فرزند آینده‌تون پسر باشه یا دختر👶👧

همین الان اپلیکیشن مینت رو نصب کنید، تا شرایط شما و همسرتون، رایگان، توسط پزشک تحلیل بشه و از جزئیاتش باخبر بشید.

دانلود اپلیکیشن مینت

شانس بارداری دوقلو چقدر است؟

در سال­های اخیر میزان تولد چندقلوها با سرعت زیادی چندبرابر شده است. پژوهش­های جدید گزارش داده ­اند که در 30 سال اخیر میزان تولد دوقلوها در حدود 75 درصد افزایش داشته است. با توجه به آمار زاد و ولد جهانی در سال 1980، از هر هزار تولد تنها 19نفر از آنها دوقلو بودند اما در سال 2014، از هر هزار تولد 34 نفر دوقلو بوده ­اند.

در زمینه تولد دوقلوها، تمامی مناطق یکسان نیستند. طبق نتایج یک پژوهش بین­ المللی،آفریقای مرکزی بالاترین نرخ تولد دوقلوها را دارد در حالی که این میزان در آسیا و آمریکای لاتین بسیار پایین­ تر است.

تشخیص بارداری دوقلویی

بسیاری از این نوع بارداری ها با سونوگرافی تأیید می شوند. بااین روش امواج صوتی برای ایجاد تصویر رحم و نوزاد استفاده می شود. گاهی در یک بارداری ظاهرا عادی دوقلو متوجه بارداری تک جنین می شوند که به سندرم قل ناپدید شده vanishing twin syndrome شناخته می شود. البته قرار گرفتن در این وضعیت بسیار ناراحت کننده است و باعث رنج و دلشکستگی زوج خواهد شد. در مورد دلیل وقوع چنین وضعیتی هم توضیح واضحی وجود ندارد.

بارداری دوقلو چگونه اتفاق می­افتد؟

اگر قصد دارید شانس اینکه دوقلو باردار شوید را افرایش دهید، باید چگونگی روند دوقلو باردار شدن را بهتر درک کنید.

دو نوع دوقلو وجود دارند:

• دوقلوهای همسان

هنگامی تشکیل می­شوند که یک تخمک توسط یک اسپرم بارور می­شود. سپس همان تخمک به دو جنین تبدیل می­شود. این دوقلوها ممکن است جفت و کیسه مشترک داشته باشند یا اینکه جفت مشترک و کیسه جداگانه داشته باشند. از لحاظ ژنتیکی این دو کودک کاملاً یکسان هستند.

• دوقلوهای غیرهمسان

  

  دوقلو های غیر همسان

  از دو تخمک مجزا به وجود می­ آیند که توسط دو اسپرم جداگانه بارور شده ­اند. هر یک از دوقلوهای غیر همسان جفت و ترکیب ژنتیکی مختص به خودشان را دارند.

آیا دوقلوها یک جفت و کیسه امنیوتیک دارند؟

بااینکه تعدادی از دوقلوها یک جفت و کیسه امنیوتیک را با هم شریک می شوند، ولی این موضوع برای همه بارداری ها درست نیست. اما در ادامه بیشترین احتمالات در مورد تعداد جفت و کیسه امنیوتیک را با هم بررسی میکنیم:

دو جفت و دو کیسه امنیوتیک– حالت بهینه بارداری دوقلو شامل همین وضعیت می شود؛ دو جفت و دو کیسه مایع امنیوتیک که هر نوزاد منبع غذایی و فضای ایمن مخصوص به خود را دارد.

یک جفت و دو کیسه امنیوتیک– بارداری چندقلو با چنین شرایطی یعنی دوقولوهای خاص! علاوه بر این، وقتی هردو نوزاد شما از یک جفت تغذیه میکنند، خطرات بیشتری به وجود می آید که از جمله آن سندرم انتقال خون نوزاد به نوزاد است. به عبارتی ماما به صورت منظم بارداری شما را زیر نظر میگیرد تا از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری کند.

یک جفت و یک کیسه امنیوتیک– از جمله پرخطر و نادرترین موارد است. بسیاری از مشکلات جنینی به دلیل گره خوردن بند ناف یا عدم تعادل در تغذیه نوزاد ها، مشکلات خونی یا به هم خوردن تعادل در عملکرد سیستم های حیاتی با وجود چنین وضعیتی شکل میگیرد.

وقتی دوقلو باردار هستم یعنی چه؟

اینکه مراقب خودتان باشید بهترین راه مراقبت از قلهاست. اگر دوقلو باردار هستید باید موارد زیر را حتما در نظر بگیرید:

چک آپ مرتب– وقتی زن تک قلو باردار باشد زمان های مشخصی را برای معاینه به ماما مراجعه میکند. درحالیکه بارداری بیش از یک قل یعنی مراجعه مداوم برای زیر نظر گرفتن رشد نوزادها، ارزیابی سلامت مادر و بررسی نشانه های احتمالی زایمان زودرس.حتی ممکن است به سونوگرافی مداوم و سایر آزمایش ها مخصوصا با پیشرفت بارداری نیاز داشته باشید.

افزایش وزن بیشتر– اینکه به اندازه کافی وزن زیاد کنید یعنی مراقبت از سلامت نوزادها. برای مادرانی که دو قلو باردار می شوند، معمولا افزایش وزن 17-25 کیلویی توصیه می شود که البته باید وزن عادی داشته باشند. یعنی باید در روز 600 کالری به بدن برسانید. بنابراین دراین مورد و تعیین رژیم بارداری متناسب خود با ماما صحبت کنید.

زایمان زودتر– درصورتیکه زایمان در وقت خود انجام نشود ماما سزارین را در زمان مشخص از سه ماهه سوم و برای کاهش مشکلات در این دوره تجویز میکند.

عواملی که شانس بارداری دوقلو را افزایش می­دهند

چه چیزی احتمال چندقلو شدن جنین را به وجود می ­آورد؟ به گفته متخصصان این عوامل در تولد دوقلوها مؤثرند:

پیشینه خانوادگی

اگر در خانواده خود دوقلو دارید، شانس بارداری دو قلو نیز بیشتر است. وراثت می­تواند شانس بارداری دوقلو  را افزایش دهد به شرط آنکه این وراثت در خانواده مادری وجود داشته باشد. حتی اگر در شجره­ نامه خانوادگی همسرتان تعداد زیادی بارداری دوقلو وجود داشته باشند شانس شما را برای بارداری دو قلو افزایش نمی­دهد.

قومیت

قومیت، عامل دیگری است که می­تواند شانس بارداری دوقلو را بالا ببرد. احتمال بارداری دوقلو در زنان سیاه پوست بیشتر از زنان سفید پوست است. همچنین شانس چندقلو شدن فرزندان زنان آسیایی و آمریکای لاتین کمتر از شانس زنان سفیدپوست است.

بیشترین میزان بارداری دوقلو در آفریقای مرکزی، به ویژه مردم یاروبا با نرخ 18 نوزاد دوقلو از هر هزار تولد به چشم می­خورد. نرخ تولد دوقلوها در آسیا و آمریکای لاتین کمتر از 8 از 1000 است.

بارداری­های متعدد

با هر بار بارداری، شانس بارداری دوقلو بیشتر خواهد شد. و اگر پیش تر دوقلو به دنیا آورده­ اید احتمال اینکه مجدداً فرزند دوقلو داشته باشید بیشتر است.

سن

بالاتر بودن سن می­تواند مفید باشد. پژوهش­ ها نشان داده ­اند احتمال بارداری دوقلوهای غیرهمسان در زنانی که بیش از 35 سال سن دارند بیشتر است. علت آن آزاد شدن بیش از یک تخمک در ماه از تخمدان ­هایشان است همچنین مقدار هورمون FSH (هورمون محرک فولیکول) در این زنان بیشتر است.

وزن

به گفته برخی محققان زنانی که شاخص حجم بدنشان (BMI) بالاتر است، شانس بیشتری در بارداری دوقلو دارند. BMIبالاتر از 25، اضافه وزن در نظر گرفته می­شود و BMI30 و بالاتر از آن چاقی محسوب می­شود. زنانی که پیش از حاملگی چاق بوده ­اند شانس بسیار بیشتری در بارداری دوقلوهای غیرهمسان دارند با این حال پزشکان به خانم­هایی که قصد دوقلو باردار شدن دارند، افزایش وزن را توصیه نمی­کنند.

چگونه شانس خود را برای بارداری دوقلو  افزایش دهید؟

اگر به چند قلو زایی تمایل دارید این راهکارها را امتحان کنید:

رژیم غذایی

برخی یافته­ ها نشان می­دهند که رژیم غذایی ناسالم می­تواند برای باروری مضر باشد. به علاوه طبق این یافته­ ها مصرف برخی غذاها می­تواند شانس بارداری دوقلو را در شما افزایش دهد.

به گفته متخصصان، زنانی که رژیم غذایی کم چرب مانند رژیم گیاهخواری دارند شانس کمتری در دوقلو زایی دارند. از طرف دیگر زنانی که رژیم غذایی سرشار از پروتئین و لبنیات دارند شانس بیشتری در این زمینه دارند. این مسئله ممکن است به دلیل تغییرات خفیف هورمونی در زنان دارای رژیم غذایی متفاوت و یا به دلیل شاخص حجم بدن بالاتر باشد.

برخی مطالعات نشان داده ­اند زنانی که مقدار زیادی از محصولات لبنیاتی مصرف می­کنند شانس بیشتری در بارداری دوقلو دارند. این مسئله ممکن است به دلیل هورمون­های رشد تزریقی به دام­ها باشد که بر هورمون­های انسان نیز تأثیر می گذارند.

دارو

داروهای باروری یکی از معروف­ترین راه­ ها برای چند قلو زایی هستند. این داروها با تحریک تولید اسپرم و تخمک، باروری را افزایش می­دهند. اگر تخمک­ های بیشتری تولید شوند، احتمال آزادسازی و باروری بیش از یک تخمک وجود دارد. رایج­ترین داروهای باروری کلومیفن و گنادوتروپین است.

به علاوه این تفکر نیز وجود دارد که به محض ترک استفاده قرص­ها احتمال دوقلو زایی وجود دارد. ایده پشت این تفکر این است که پس از قطع قرص­ها، بدن شما طی دوره ­ای سعی در تنظیم مجدد هورمون­ها دارد که طی این دوره تخمک­های بیشتری آزاد خواهند شد.

وقفه میان بارداری­ ها

راه دیگری که برای بارداری دو قلو وجود دارد، رعایت فاصله میان بارداری­ هاست. اگر بلافاصله پس از تولد فرزندتان مجدداً باردار شوید، شانس بارداری دوقلو کم خواهد شد.

IVF

IVF

یکی از بهترین راه­های بارداری دوقلو روش­های درمان باروری از جمله IVF است.

در طول پروسه IVF، پزشک تخمک­ها را استخراج کرده، یک نمونه اسپرم را اصلاح کرده و سپس تخمک و اسپرم را در ظرف آزمایشگاهی با هم ترکیب می­کند. سپس این تخمک­ها را به رحم انتقال می­دهند.

افزایش شانس بارداری دوقلو (از خرافات تا حقیقت پزشکی)

مطمئناً افسانه­ های زیادی درمورد موضوع چند قلو زایی وجود دارد. برای مثال، این گفته که برای بارداری دوقلو گذر یک نسل لازم است، اشتباه است. همچنین بحث­های زیادی درمورد راهکارهای جایگزین برای افزایش شانس بارداری دوقلو وجود دارند اما هیچ یک اثبات قابل قبولی ندارند.

زنانی که از داروهای باروری و IVF استفاده می­کنند شانس بیشتری در بارداری چندقلوها دارند.

اگرچه خانمی که تکنیک­های کمکی تولیدمثل را به کار می­گیرد شانس بیشتری در بارداری دوقلو دارد اما تعداد بسیار زیادی از خانم­ها به صورت طبیعی دوقلو باردار می­شوند. عوامل زیادی در این زمینه نقش دارند از جمله سن، ژنتیک، وزن، و سابقه تولد دوقلوها در خانواده.

بارداری دوقلو ممکن است برای بسیاری از زوج­ها دلپذیر باشد، چرا که لذت مراحل بزرگ شدن کودک برایشان دو برابر میشود. با این حال بهترین انتخاب این است که سلامت کودک در اولویت باشد. همواره با پزشک خود مشورت کنید و توصیه­ها و راهنمایی­هایشان را برای گذراندن بارداری سالم چه با یک فرزند و چه با چند فرزند دنبال کنید.

آیا وقتی دوقلو باردار باشم یعنی افزایش دریافتی کالری روزانه؟

درست شبیه این باور عامیانه که « وقتی باردار هستی باید به اندازه دونفر بخوری!»، باور اشتباه دیگری هم وجود دارد که شامل افزایش یا دوبرابر شدن میزان کالری دریافتی به دلیل بارداری دونوزاد می شود. به طور کلی دستورالعمل تغذیه بارداری مبتنی بر تعداد نوزادی که در رحم شما رشد میکند نیست. تأکید اصلی بر شاخص توده بدنی مادر در زمان بارداری اوست.

بنابراین ماما متناسب با شرایط و ویژگی های فردی شما توصیه های رژیمی را تنظیم میکند. به طور میانگین، میزان کالری مورد نیاز زن در دوره بارداری حدود 40% برای دوقلو باردار بودن بیشتر می شود. اما آنچه که بیش از هر چیزی اهمیت دارد دنبال کردن یک رژیم بارداری سالم است.

آیا دوقولو باردار شدن همراه است با مصرف مکمل های متفاوت؟

اگر دوقلو باردار هستید بهتر است همان میزان و نوع مکمل های بارداری را مصرف کنید که در حالت عادی و با یک جنین برای فرد باردار تجویز می شود. البته ناگفته نماند که میزان دریافتی فولیک اسید و آهن شما بیشتر خواهد شد. این میزان افزوده از مادر در برابر کم خونی در بارداری محافظت میکند. فراموش نکنید که کم خونی یکی از شایع ترین علائم در بارداری دوقلو است.

احتمال بارداری دوقلو در پی درمان‌‌‌‌‌‌‌های ناباروری

استفاده از درمان‌‌‌‌‌‌‌های ناباروری سبب افزایش تخمک گذاری می‌شود که نتیجه‌اش بارداری دوقلو یا بیشتر است. به عبارتی چندقلوزایی از عوارض این نوع درمان‌هاست که البته با نظارت دقیق، انتقال جنین تک در روش IVF و کاهش دوز درمان با گنادوتروپین‌‌‌‌‌‌ها می‌توان این احتمال را کاهش داد.

شاید این سئوال برایتان پیش آید که چرا چندقلوزایی یک عارضه درمانی محسوب می‌شود و مزیت نیست. واقعیت امر این است که چندقلویی می‌تواند سلامت مادر و جنین را به خطر بیاندازد و هدف درمان، داشتن فرزندی سالم است.

تمامی درمان‌‌‌‌‌‌‌های ناباروری احتمال دوقلوزایی را افزایش نمی‌دهند. از برخی دارو‌‌‌‌‌ها در این میان می‌توان به کلومید، فمارا، گنادوتروپین‌‌‌‌‌‌ها از جمله گونال-اف و فولیستیم، درمان به روش IUI در صورتی که همزمان با دارو‌‌‌‌‌ها به کار گرفته شود و روش IVF اشاره کرد.

احتمال بارداری چندقلویی در پی مصرف کلومید و فمارا کمتر بوده و بین 5 تا 12 درصد است. احتمال سه قولوزایی و بالاتر زیر 1 درصد است. گنادوتروپین‌ها، چه با درمان به روش IUI چه بدون آن بالاترین میزان احتمال بارداری دوقلو‌‌‌‌‌ را دارند. طبق برخی مطالعات، 30 درصد از بارداری‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های ایجاد شده با گنادوتروپین‌‌‌‌‌‌ها منجر به چندقلوزایی می‌شود. در 5 درصد موارد احتمال 3 قولوزایی یا بیشتر هم وجود دارد.

برخلاف باور عموم مردم درمان IVF سبب چندقلوزایی نمی‌شود. طبق تحقیقات مرکز پیشگیری و کنترل بیماری‌‌‌‌‌ها در آمریکا احتمال سه قولوزایی در پی درمان IVF در سال 2014 تنها‌ 1.5 درصد بوده که 0.9 درصد تولد‌‌‌‌‌ها زنده گزارش شده است.

احتمال دوقلوزایی در سال 2014 در زنان زیر35 سال در پی انجام این روش درمانی 12.1 درصد گزارش شده است. در زنان 35- 37 سال این احتمال به 9.1 درصد و در زنان 38-40 سال این میزان به 5.3 درصد رسید. با افزایش سن و کاهش قدرت تخمک‌گذاری احتمال بارداری چندقولویی نیز کاهش می‌‌یابد.

چندقلوزایی چقدر شایع است؟

چقدر از آمار چندقلوزایی اطلاع دارید؟

در سال 2015 طبق آمار مرکز پیشگیری و کنترل بیماری‌‌‌‌‌ها 133155 دوقلو متولد شدند. این به معنی 33.5 درصد از هر 1000 تولد زنده یا 3.35 درصد از کل تولد‌‌‌‌‌‌‌های آن سال بوده است. حدود 3.871 تولد سه قلویی، 228 تولد چهارقلویی و 24 تولد بالاتر از چهارقلویی گزارش شده است. در سال 1990 بیشترین تعداد زایمان‌‌‌‌‌ها گزارش شده است. پس از آن و مخصوصا در دهه گذشته تعداد زایمان‌‌‌‌‌ها کمتر شده و به همین دلیل از سال 2004 تاکنون تعداد چند قلوزایی تا 36 درصد کاهش یافته است.

احتمال داشتن دوقلو‌‌‌‌‌‌‌های همسان چقدر است؟

در جمعیت عمومی از هر 250 تولد یکی دوقلوی همسان و احتمال آن حدود 0.45 درصد است. بر اساس تحقیقات انجام شده، درمان‌‌‌‌‌‌‌های ناباروری می‌تواند تا 0.95 درصد احتمال بارداری دوقولو‌‌‌‌‌‌‌های همسان را افزایش دهد. دلیل این موضوع مشخص نیست اما به نظر می‌رسد مصرف گنادوتروپین‌‌‌‌‌‌ها در این میان موثر باشند.

بارداری چندقلو و زایمان زودرس

کمی بیش از نصف بارداری های دوقلو با زایمان زودهنگام ( پیش از هفته 38 بارداری) به پایان می رسد. بااینکه هفته 40 بارداری کامل ترین دوره از میانگین بارداری است، بسیاری از بارداری های با نوزاد دوقلو در تقریبا هفته 36 بارداری ( بین هفته 32-38 بارداری به تناسب نوع بارداری) به زایمان ختم می شود.

متأسفانه جلوگیری از زایمان زودرس در این نوع بارداری با چالش بیشتری در مقایسه با بارداری عادی همراه است که دلیل اصلی آن تداخلاتی است برای بارداری عادی انجام می شود و درمورد بارداربودن چندقلو اثرگذار نیست.

تأثیر استراحت کافی در کاهش خطر زایمان زودرس

اینطور نیست و استراحت تأثیری در پیشگیری از زایمان زودهنگام ندارد. درواقع استراحت و دراز کشیدن باعث افزایش لخته های خونی می شود و پیامدهای مالی و اجتماعی هم در پی دارد.

همچنین خوب است بدانید که استراحت معمولا در زمان دوقلوباردار بودن در مقایسه با بارداری عادی تجویز نمی شود. البته ماما توصیه میکند فعالیت خود را کمتر کنید که این تجویز در صورت بروز نشانه های زایمان زودرس در پایان سه ماهه دوم بارداری یا اوایل سه ماهه سوم است.

تفاوت زایمان و وضع حمل در بارداری چندقلو

تفاوت چندانی بین وضع حمل عادی و بارداری چندقلو وجود ندارد بلکه در زمان زایمان تفاوت های چشمگیری به وجود می آید. وقتی زمان زایمان فرامی رسد، شما را به اتاق زایمان هدایت میکنند؛ البته اگر برایتان زایمان طبیعی تشخیص داده شود.

درصورت به دنیاآمدن نوزاد اول به روش طبیعی، خطرات اندکی درمورد زایمان سزارین نوزاد دوم وجود دارد. همچنین احتمال به دنیاآمدن هردو نوزاد در حالت بریچ وجود دارد که یک حالت بی خطر از زایمان طبیعی به شمار می رود و البته بستگی به مهارت و تجربه ماما هم دارد.

جالب است بدانید که از مجموع زنانی که در هفته 32 بارداری وضع حمل میکنند، تنها حدود 4% زنانی که زایمان طبیعی دارند، ترکیبی از هردو نوع زایمان را تجربه میکنند. به طور کلی بارداری چندقلو روش های مراقبتی مشابه با بارداری عادی را شامل می شود مکر اینکه پزشک مورد خاص یا نگران کننده ای را مشاهده کند.

مشکلات دوقلو باردار شدن

البته ناگفته نماند که دوقلوهای سالم هر روز به دنیا می ایند ولی مهم است که از خطرات و مشکلات نهفته در آن بدانید. این مشکلات به شرح زیر هستند:

زایمان زودرس

هرچه تعداد جنین ها بیشتر باشند احتمال زایمان به موقع شما کمتر می شود. اگر نشانه های زایمان زودرس دارید احتمالا داروی استروئید برای بالا بردن روند رشد ریه های نوزادان تزریق می شود. حتی بعد از آن نوزاد شما ممکن است مشکلاتی داشته باشد که مشکلات تنفسی و گوارشی، مشکلات بینایی و عفونت از جمله آنهاست.  توجه کنید که به تأخیر انداختن بارداری مثل استراحت را توصیه نمیکنیم چون این مورد تأثیری بر کاهش بیماری و مرگ نوزاد به دنیا آمده ندارد.

دیابت بارداری

اگر دوقلو باردار هستید بیشتر در معرض دیابت بارداری قرار دارید. در چنین وضعیتی قند خون بالا می رود و روی بارداری تان تأثیر میگذارد و سلامت نوزاد را هم به خطر میاندازد. در این مورد متخصص زنان و زایمان یا کارشناس تغذیه میتواند روش های مدیریت سطح قند خون را به شما توضیح بدهد.

قند خون بالا

بالا رفتن سطح قند خون یکی دیگر از خطرات بارداری چندقلو است.

زایمان سزارین

در مورد دوقلو ها زایمان طبیعی ممکن است به شرطی که نوزاد اول در موقعیت سر رو به پایین (واژن) باشد. درغیراینصورت ماما زایمان سزارین را درنظر میگیرد. باید اضافه کنیم که در بعضی موارد مشکلات پس از زایمان طبیعی نوزاد اول باعث انجام زایمان سزارین برای نوزاد دوم می شود. برای بارداری های چندقلو، رایج ترین روش همان سزارین است.

حرف آخر

هیچیک از عوامل ذکر شده دخیل در دوقلوزایی به تنهایی نمی‌توانند در این میان موثر باشند. زمانی که چند علت با هم همراه می‌شوند مثلا خانمی قد بلند سابقه خانوادگی چندقلوزایی را دارد احتمال بارداری چندقلویی افزایش می‌‌یابد. از سوی دیگر در درمان‌‌‌‌‌‌‌های ناباروری احتمال چند قلوزایی به علت ناباروری هم بستگی دارد.

در خانمی که تخمدان و تخمک‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های سالمی دارد این احتمال بالاتر از خانمی است که به دلیل مشکلات تخمدانی یا کیفیت پایین تخمک تحت درمان قرار گرفته است. این موضوع حتی به مرکز ناباروری هم ربط دارد. در مراکزی که نظارت دقیق‌تر است، دوز دارو‌‌‌‌‌ها با توجه بیشتری تجویز می‌شود و پزشک با دقت بیشتری رویان را در رحم می‌کارد این احتمال کاهش می‌‌یابد.

شاید برای خانمی که به دلیل ناباروری تحت درمان است چندقلوزایی نعمت محسوب شود اما به دلیل عوارضی که ممکن است بارداری چندقلویی در پی داشته باشد توصیه می‌شود تلاش بر داشتن یک فرزند سالم باشد.

منبع: hopkinsmedicine، mayoclinic