سفلیس یا سیفلیس یک نوع بیماری مقاربتی است. این بیماری از طریق رابطه واژینال، مقعدی یا دهانی منتقل می شود. همچنین سفلیس می تواند از طریق مادران باردار به جنین منتقل شود. این بیماری در مراحل اولیه به راحتی با دارو درمان می شود. اما بدون درمان، سفلیس به مراحل پیشرفته می رسد و می تواند به اعضای بدن جنین آسیب برساند و منجر به بیماری های خطرناک و حتی مرگ او شود.
سفلیس یک بیماری مقاربتی است و عامل ایجاد کننده آن باکتری ها هستند.
چه کسی به سفلیس مبتلا می شود؟
سیفلیس در مردان از زنان شایع تر است. در سال 2015، پژوهشی در آمریکا انجام شد که از 24000 فرد شرکت کننده در آن، بیش از 2200 نفر آن ها زن بودند. این تعداد به نسبت آمارهای سال 2014 بیشتر شده است. اما زنانی که به سفلیس مبتلا هستند و باردارند، بیشتر در خطر انتقال آن به جنین قرار دارند. سفلیس درمان نشده می تواند باعث تولد نوزاد مرده یا مرگ فوری نوزاد پس از تولد شود.
فرد چگونه به سفلیس مبتلا می شود؟
سفلیس از راه های زیر منتشر می شود:
- ارتباط مستقیم با زخم یا التهاب ناشی از سفلیس در رابطه واژینال، دهانی یا مقعدی. زخم ها ممکن است داخل یا بیرون آلت تناسلی، واژن، مقعد یا رکتوم باشند. همچنین ممکن است روی لب ها، زبان یا دیگر قسمت های بدن باشند.
- در دوران بارداری، زایمان یا شیردهی، از مادر به جنین منتقل شود.
مراحل مختلف سفلیس:
- مرحله اولیه
- مرحله ثانویه
- مرحله غیرفعال
- مرحله نهایی
هر مرحله از این بیماری علائم مختلفی دارد. فرد مبتلا به سفلیس در مراحل اولیه و ثانویه می تواند آن را به دیگران منتقل کند.
مراحل اولیه سفلیس چگونه است؟
مرحله اولیه سفلیس
در مرحله اولیه یک زخم به وجود می آید. گاهی اوقات تعداد آن ها بیشتر است. مدت زمان بین ابتلا به سفلیس تا زمان ظاهر شدن زخم ها، بین 10 تا 90 روز است (میانگین آن سه هفته است).
زخم آن معمولاً سفت، گرد، کوچک و بدون درد است و در جایی رشد می کند که عفونت وارد بدن شده است. در زنان این محل ها عبارتند از مهبل، واژن، دهانه رحم، مقعد، زبان، لب ها یا دیگر قسمت های بدن.
در این مرحله، سفلیس می تواند از طریق تماس با زخم در رابطه واژینال، دهانی یا مقعدی منتقل شود. این زخم معمولاً سه تا شش هفته باقی می ماند و خودش رفع می شود. اما اگر سفلیس درمان نشود، به مرحله ثانویه می رسد.
مرحله ثانویه سیفلیس چگونه است؟
مرحله ثانویه می تواند در زمان بهبودی زخم یا چند هفته پس از آن آغاز شود. این مرحله معمولاً با التهاب یک یا چند قسمت از بدن آغاز شود.
برخی یا تمام این علائم می توانند در محل های زیر ظاهر شوند:
- قرمزی پوست همراه با لکه های سفت و قرمز رنگ. این التهاب ممکن است روی معده، سینه، کف دست یا کف پا به وجود بیاید و معمولاً خارش ندارد.
- زخم داخل گلو، دهان یا دهانه رحم
- تب
- غدد ملتهب
- ریزش دسته ای مو ها
- سر درد و درد عضلات
- کاهش وزن
- خستگی
در این مرحله، عفونت می تواند از طریق ارتباط با زخم های باز حین رابطه واژینال، رابطه مقعدی یا دهانی به دیگر افراد منتقل شود. این التهاب و علائم دیگر خود به خود رفع می شوند. اما بدون درمان، این بیماری به مراحل بعدی می رسد.
مرحله غیر فعال سفلیس چگونه است؟
مرحله غیر فعال یا یکی مانده به آخر این بیماری زمانی آغاز می شود که علائم مراحل اولیه و ثانویه رفع می شوند. مرحله سوم می تواند تا سال ها ادامه داشته باشد. در این مرحله عفونت در بدن باقی می ماند حتی در صورتی که هیچ علائم یا نشانه ای نداشته باشید.
در این مرحله امکان انتقال بیماری به افراد دیگر وجود ندارد. اما در اولین سال این مرحله، ممکن است علائم مرحله ثانویه تا (مانند التهاب یا زخم) در برخی زنان مجدداً ظاهر می شوند. اگر زخم داشته باشید، می توانید بیماری را به افراد دیگر هم منتقل کنید.
در صورت درمان نشدن بیماری به مرحله نهایی می رسد.
مرحله نهایی سفلیس چگونه است؟
مرحله نهایی سفلیس در چشم
در مرحله نهایی، این بیماری می تواند به اعضای بدن از جمله مغز، اعصاب، چشم ها، قلب، رگ های خونی، کبد، استخوان ها و مفاصل آسیب برساند. این آسیب می تواند به مشکلات عصبی، رعشه، کوری، کری، جنون و دیگر بیماری ها منجر شود. مرحله نهایی سفلیس می تواند به مرگ منجر شود.
مرحله نهایی بسیار نادر است. تنها در صورتی فرد به این مرحله می رسد که در مراحل پیشین درمان نشده باشد.
در شرایط زیر درمورد انجام آزمایش ابتلا به این بیماری با پزشک خود مشورت کنید:
- علائم یا نشانه های سفلیس را داشته باشید
- احتمال می دهید با فردی که به آن مبتلاست تماس داشته اید
- بیماری های مقاربتی دیگری مانند ایدز در شما تشخیص داده شده اند
- باردار هستید. تمام زنان باردار باید در ماه های بعدی بارداری مجدداً آزمایش شوند. درمورد تکرار آزمایش با پزشک یا پرستار مشورت کنید.
- رفتار جنسی خودتان یا شریک جنسیتان احتمال ابتلا به بیماری های مقاربتی را بالا می برد (رابطه جنسی محافظت نشده و غیره). درمورد تعداد دفعات و زمان تکرار آزمایش با پزشک مشورت کنید.
این بیماری چگونه تشخیص داده می شود؟
برای آزمایش دو راه وجود دارد:
- نمونه گیری از خون و فرستادن آن به آزمایشگاه
- بررسی مایع ترشح شده از زخم سفلیس در میکروسکوپ مخصوص (این کار تنها زمانی ممکن است که بتوانید زخم را ببینید)
سفلیس چگونه درمان می شود؟
پنی سیلین (نوعی آنتی بیوتیک) بهترین درمان برای سفلیس در تمامی مراحل است. میزان و مدت زمان استفاده از پنی سیلین به مرحله سفلیس و علائمتان بستگی دارد. یک دوز از پنی سیلین معمولاً برای درمان افرادی که کمتر از یک سال سفلیس داشته اند کافی است. اگر در مراحل پیشرفته سفلیس باشید، ممکن است به داروهای بیشتری نیاز داشته باشید.
تا زمانی که زخم های این بیماری مقاربتی کاملاً از بین نرفته اند رابطه جنسی نداشته باشید. شریک جنسیتان نیز باید آزمایش بدهد و در صورتی که سفلیس داشته باشد باید پنی سیلین تزریق کند.
اگر سفلیس در مراحل اولیه تشخیص داده شود، قابل درمان است. اگر در مراحل اولیه درمان نشود، می تواند به قلب یا مغز آسیب برساند. ممکن است سفلیس در مراحل نهایی قابل درمان باشد اما نمی توان آسیب وارد شده به مغز یا قلب را جبران کرد.
اگر فرد به داروهایی که برای درمان استفاده می شوند حساسیت داشته باشد چه باید کرد؟
داروی قابل استفاده برای درمان سفلیس پنی سیلین است. اگر به پنی سیلین حساسیت دارید، ممکن است دیگر داروها در مراحل اولیه بتوانند بیماری را درمان کنند.
نمی توانید دیگر داروها را در زمان بارداری استفاده کنید. اگر باردار هستید و به پنی سیلین حساسیت دارید، پزشک پیش از شروع درمان به شما کمک می کند حساسیت کمتری به پنی سیلین داشته باشید.
در مراحل نهایی، پنی سیلین از آسیب بیشتر پیشگیری می کند اما نمی تواند آسیب دائمی وارد شده به اعضای داخلی را جبران کند.
اگر سفلیس درمان نشود چه می شود؟
سفلیس بدون درمان به بیماری های شدید و حتی مرگ منجر می شود.
همچنین ابتلا به سفلیس خطر ابتلا یا انتقال ایدز را بیشتر می کند. زخم های باز ناشی از سفلیس، انتقال ایدز را از طریق ارتباط جنسی آسان تر می کند. اگر زخم سفلیس دارید، دو الی پنج برابر بیشتر از دیگران در معرض ابتلا به ایدز از طریق رابطه جنسی هستید.
سفلیس چگونه روی بارداری تأثیر می گذارد؟
زنان باردار می توانند سفلیس را حین بارداری یا زایمان به نوزاد انتقال دهند. سفلیس می تواند سبب سقط جنین، تولد نوزاد مرده یا مرگ فوری نوزاد پس از زایمان شود. اگر سفلیس درمان نشود، در 40 درصد مواقع، در زنان باردار سبب مرگ نوزاد می شود.
نوزادانی که مادرشان به این بیماری مبتلا است ممکن است علائم یا نشانه های سفلیس را نداشته باشند. اما اگر فوراً درمان نشود، ممکن است نوزاد در عرض چند هفته وضعیت خطرناکی داشته باشد. این وضعیت ها عبارتند از:
- زخم یا التهاب پوست
- تب
- یرقان
- کم خونی
- التهاب کبد و طحال
سفلیس درمان نشده در کودکان می تواند سبب تشنج و مرگ شود.
سفلیس در دوران بارداری چگونه درمان می شود؟
توصیه می شود تمام زنان باردار برای ابتلا به سفلیس آزمایش شوند. زنان بارداری که مبتلا هستند باید فوراً با پنی سیلین درمان شوند. زنانی که به پنی سیلین حساسیت دارند نمی توانند از دیگر داروها برای درمان استفاده کنند. پزشک به شما کمک می کند حساسیت کمتری به پنی سیلین داشته باشید تا بتوانید پیش از تولد نوزاد از آن استفاده کنید.
درمان با پنی سیلین از انتقال این بیماری به نوزاد پیشگیری می کند. اما زنانی که در نیمه دوم بارداری درمان می شوند در خطر زایمان پیش از موعد و ایجاد مشکل برای جنین قرار دارند.
در صورت ابتلا می توان شیردهی داشت؟
بله، در صورت ابتلا به سفلیس می توانید شیردهی داشته باشید اما در صورتی که روی یکی یا هر دو سینه زخم نداشته باشید. اگر سفلیس داشته باشید، به تمام قسمت های سینه از جمله نوک سینه و حلقه رنگی دور آن سرایت می کند. بنابراین امکان دارد آن را به نوزاد منتقل کنید.
در صورتی که روی یک یا هر دو سینه زخم داشته باشید:
- می توانید تا زمانی که نوزاد یا دستگاه پمپ سینه با زخم تماس نداشته باشد، شیردهی داشته باشید.
- اگر روی سینه زخم دارید با پمپ یا دست شیر را از سینه بگیرید تا زمانی که زخم درمان شود. پمپ سینه کمک می کند شیردهی را ادامه بدهید و از پر شدن سینه و درد آن پیشگیری کنید. می توانید شیر را در بطری نگه داری کنید. اما اگر قسمت هایی از پمپ سینه به زخم بخورد، شیر را دور بریزید.
در صورتی که سفلیس داشته باشم چه باید کرد؟
سفلیس قابل درمان است. اما باید در اولین فرصت آزمایش شده و درمان شوید.
اگر به سفلیس مبتلا هستید:
- در اولین فرصت به پزشک مراجعه کنید. پنی سیلین سفلیس را درمان می کند، اما هیچگونه آسیب دائمی وارد شده به اعضای داخلی را درمان نمی کند.
- تمام داروهایتان را مصرف کنید. حتی اگر علائم آن رفع شوند، باز هم باید تمام پنی سیلین تجویز شده را مصرف کنید. اگر پس از درمان علائم ادامه داشتند، به پزشک مراجعه کنید.
- به شریک جنسیتان اطلاع دهید تا آزمایش داده و درمان شوند. اگر آزمایش ندهد و درمان نشود امکان دارد دوباره به سفلیس مبتلا شوید.
- در طول دوره درمان از داشتن رابطه جنسی خودداری کنید. تا زمانی که زخم ها کاملا ً درمان نشده اند، تماس جنسی نداشته باشید.
- پس از کامل شدن درمان سفلیس، پس از 6 و 12 ماه دوباره آزمایش بدهید. پزشک ممکن است آزمایش های بیشتری تجویز کند.
- آزمایش ابتلا به ایدز بدهید. اگر نتیجه تست منفی باشد، از پزشک یا پرستار خود بپرسید چه زمانی باید مجدداً آزمایش بدهید.
چگونه می توان از سفلیس پیشگیری کرد؟
بهترین راه برای پیشگیری از سفلیس یا هرگونه بیماری مقاربتی این است رابطه واژینال، دهانی یا مقعدی نداشته باشید.
اگر رابطه جنسی داشته باشید، خطر ابتلا به بیماری مقاربتی را از طریق زیر کمتر کنید:
- از کاندوم استفاده کنید. کاندوم ها بهترین راه برای پیشگیری از ابتلا به بیماری های مقاربتی در رابطه جنسی است. از آنجایی که برای انتقال سفلیس نیازی نیست مرد انزال داشته باشد، مطمئن شوید پیش از این که آلت تناسلی با واژن، دهان یا مقعد تماس داشته باشد، کاندوم را روی آن بکشید. همچنین دیگر روش های پیشگیری از بارداری مانند قرص های ضد بارداری، آمپول ضد بارداری، ایمپلنت، یا دیافراگم از انتقال بیماری های مقاربتی پیشگیری نمی کنند.
- آزمایش بدهید. مطمئن شوید خودتان و شریک جنسیتان آزمایش ابتلا به بیماری های جنسی را داده باشید. پیش از این که رابطه جنسی داشته باشید، درمورد نتایج آزمایش با یکدیگر صحبت کنید.
- دوش واژن نگیرید. دوش واژن برخی از باکتری های طبیعی موجود در واژن را از بین می برد و می تواند خطر ابتلا به بیماری های مقاربتی را افزایش دهد.
با رعایت این نکات در کنار یک دیگر بهترین نتیجه را خواهید گرفت. هیچ یک از این نکات به تنهایی نمی تواند از شما در مقابل بیماری های مقاربتی محافظت کند.
دیدگاهتان را بنویسید