همه چیز درباره درد واژن ؛ دکتر فائزه شهبازی

واژن به فاصله بین مهبل تا دهانه رحم گفته می­شود. درد واژن و احساس ناراحتی در آن معمولاً در نتیجه مشکلات جسمی یا روانی به وجود می ­آید. تشخیص و درمان زود هنگام آنها می­تواند در کاهش درد و خطر پیشرفت بیماری مؤثر باشد.

علائم درد واژن چیست؟

علائم درد واژن با توجه به علت ایجاد آنها متفاوت هستند. برای مثال، وستیبولیتیس واژن یکی از مشکلات واژن است که هنگام فشار وارد شدن به واژن، احساس درد ایجاد می­کند. بر خلاف آن، ولوودینیا بیماری است که درد آن مزمن است.

بسته به نوع بیماری، ممکن است یک یا چند مورد از علائم زیر را تجربه کنید:

• سوزش
• خارش
• جراحت
• گزش
• تپش
• درد هنگام رابطه جنسی

اگر درد واژن ناشی از عفونت باشد، ممکن است ترشحات غیرنرمال در خود مشاهده کنید. برای مثال ممکن است رنگ یا بوی آن متفاوت باشد. این ترشحات ممکن است نشان دهنده عفونت قارچی یا باکتریال باشند.

عوامل درد واژن

درد واژن ممکن است به همان ناحیه محدود شود یا ممکن است نواحی پایین­ تر مانند لگن یا دهانه رحم را نیز تحت تأثیر قرار دهد.

طبق یافته­ های دانشگاه پزشکی UNC، اصلی ترین علت درد واژن، عفونت است. برای مثال:

• عفونت مخمری
• سوزاک
• کلامیدیا

دیگر عوامل احتمالی درد واژن عبارتند از:

• درد ناشی از رابطه جنسی، زایمان، جراحی، یا دیگر فرایندهای پزشکی
• خشکی واژن ناشی از کاهش میزان استروژن در دوران یائسگی
• وستیبولیتیس واژن
• سرطان دهانه رحم

درد واژن همچنین می­تواند سبب بروز بیماری دیس پارنویا (مقاربت دردناک) شود. علت بروز این بیماری می­تواند خشکی حین رابطه جنسی ناشی از تغییرات هورمونی یا عدم تحریک جنسی باشد.

خشکی واژن می­تواند ناشی از مشکلات روانی مانند سابقه تجاوز جنسی به فرد باشد.

در برخی موارد ممکن است پزشکتان نتواند علت  را شناسایی کند. ولوودینیا عنوان پزشکی برای شناسایی درد مزمن بدون دلیل مشخص است.

چه افرادی در معرض درد واژن قرار می­گیرند؟

چه کسانی در معرض این بیماری قرار می گیرند؟

این درد در زنان با رده­ های سنی مختلف رخ می­ دهد.

در برخی موارد سابقه پزشکی می­تواند خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهد. برای مثال، تغییرات هورمونی ناشی از بارداری، یائسگی، یا هیسترکتومی می­توانند درد واژن را تشدید کنند. اگر پیشتر برای درمان سرطان سینه تحت درمان قرار گرفته­ اید، بیشتر در معرض خطر قرار دارید.

برخی داروها نیز می­توانند خطر این بیماری را را افزایش دهند. برای مثال، استاتین دارویی است که به کاهش کلسترول کمک می­کند و منجر به خشکی واژن می­شود. خشکی می­تواند منجر به درد واژن شود.

بالا رفتن سن نیز می­تواند عامل خطرناکی باشد. یائسگی می­تواند منجر به تغییر میزان هورمون­ها و نازک شدن بافت­ واژن شود. این وضعیت در خشکی واژن تأثیرگذار است و می­تواند منجر به درد واژن شود.

درد واژن چگونه تشخیص داده می­شود؟

اگر درد مزمن یا مداوم واژن را تجربه می­کنید، به پزشک مراجعه کنید. آنها می­توانند در تشخیص علت این درد کمکتان کنند. پزشک پس از بررسی سابقه پزشکیتان، معاینه فیزیکی انجام می­دهد و درصورت نیاز یک یا چندین آزمایش برایتان تجویز می­کند.

برای اطلاع یافتن از سابقه پزشکیتان، درمورد وضعیت سلامتی، علائم و بیماری­های تشخیص داده شده از شما سوال خواهد شد. همچنین ممکن است درمورد داروهایی که اخیراً مصرف کرده ­اید، از شما سوال شود.

ممکن است درمورد سلامت و عادت­های جنسیتان از شما سئوال بپرسند و سپس پزشک معاینه فیزیکی روی واژن انجام دهد.

در زمان انجام این معاینات، علائم سرخی، ورم، آسیب یا جراحت را می­سنجند. همچنین ممکن است با استفاده از یک اپلیکاتور با سری کتانی، واژن را فشار دهند تا میزان درد را بسنجند. اگر به ولوودینیا مبتلا باشید، ممکن است هنگام فشار دادن واژن درد شدیدی را احساس کنید.

همچنین ممکن است از ترشحات واژن برای انجام آزمایش نمونه برداری شود. اگر این ترشحات حاوی تعداد یا گونه­ های غیرطبیعی از باکتری­، قارچ یا ویروس واژن باشد، می­تواند نشانه عفونت و عامل درد واژن باشد.

اگر دردتان شدید است یا پزشکتان بیماری خطرناکی مانند سرطان دهانه رحم را در شما تشخیص دهد، ممکن است تعداد بیشتری آزمایش برایتان تجویز کند. این آزمایشات می­توانند شامل نمونه برداری از بافت­ های دهانه رحم باشند.

اگر تشخیص پزشک این باشد که این بیماری ناشی از عوامل روانشناختی است، ممکن است شما را به یک روانشناس معرفی کنند.

درد واژن چگونه درمان می­شود؟

برای درمان درد واژن ، پزشکتان ممکن است عوامل ایجاد کننده آن را رفع کند. به همین خاطر ممکن است یک راهکار چندمرحله ­ای ارائه بدهند. برای مثال ممکن است داروی بی حسی موضعی یا داروی خوراکی تجویز کنند. در برخی موارد نادر ممکن است جراحی تجویز کنند.

دارو

اگر عفونت باکتریال یا قارچی دارید، پزشکتان ممکن است برای درمان آن آنتی بیوتیک یا داروی ضدقارچ تجویز کند.

دوز تجویز شده از دارو را تا آخر مصرف کنید، حتی اگر نشانه­ های بیماری پیش از پایان دوره درمان بهبود بیابیند. این کار خطر وقوع مجدد عفونت را کاهش میدهد.

همچنین ممکن است پزشک پماد موضعی مانند ژل لیدوکائین تجویز کند. این پمادها به بی حسی ناحیه تناسلی کمک خواهند کرد. این کار می­تواند به درمان درد مزمن یا درد هنگام رابطه جنسی کمک کند.

کرم­های استروئید موضعی می­توانند به کاهش حساسیت، التهاب یا سوزش کمک کنند. داروهای ضدافسردگی و ضدتشنج نیز می­توانند در کاهش درد مزمن مفید باشد.

جراحی

در برخی موارد نادر، پزشکتان ممکن است تزریق داروی بیهوشی یا عصب کشی تجویز کند تا ناحیه موردنظر در واژن را بی­حس کند. همچنین ممکن است برای درمان ولوودینیا، وستیبیولیتیس واژن یا سرطان دهانه رحم، گزینه جراحی را پیش رو بکشند.

درمان­های خانگی

برخی درمان­های خانگی و داروهای بدون نیاز به نسخه پزشک می­توانند به تسکین درد واژن کمک کنند.

برای مثال، استفاده از پدهای نارون کوهی روی واژن می­تواند به کاهش حساسیت کمک کند. این پدهای از پیش آماده شده نارون کوهی را می­توانید از بسیاری از داروخانه­ ها یا مراکز سلامت تهیه کند. یا خودتان می­توانید پدهای کتانی را به محلول نارون آغشته کنید.

برای کاهش درد هنگام دفع ادرار می­توانید پس از استفاده از توالت، واژن خود را با آب تمیز و ولرم شستشو دهید. این کار به تمیز شدن و تسکین محل درد کمک می­کند.

برای درمان یا پیشگیری از درد ناشی از رابطه جنسی، بهتر است حین رابطه جنسی از لوبریکانت استفاده کنید.

برای تسکین خارش واژن می­توانید از آنتی هیستامین­ های بدون نیاز به نسخه پزشک استفاده کنید.

روش­های درمانی جایگزین

اگر درد واژنتان ناشی از عفونت مزمن دستگاه ادراری (UTI) است، مصرف محصولات دارای کلسیم سیترات می­تواند به رفع علائم عفونت دستگاه ادراری که منجر به درد واژن می­شود، کمک کند.

پرهیز از مصرف غذاهایی که حاوی مقدار زیادی اکسالیت هستند می­تواند از عفونت دستگاه ادراری پیشگیری کند. این غذاها عبارتند از:

• تره فرنگی
• بامیه
• ریواس
• نان گندم
• بادام
• بادام زمینی
• گردو
• پسته

پیش از استفاده از هرگونه محصول یا تغییر رژیم غذایی، ابتدا با پزشک مشورت کنید.