درد واژن در دوران بارداری: دلایل و درمان‌ها

درد واژن در دوران بارداری یکی دیگر از علائم شایع در این دوره است. پیشنهاد مینت چیست؟ اینکه برای آشنایی بیشتر و همه جانبه با علائمی که در این 9 ماه قرار است تجربه کنید، از یک دستیار هوشمند کمک بگیرید؛ اپلیکیشن مینت!

ورود به اپلیکیشن

پس از دانلود رایگان اپلیکیشن مینت میتوانید به چرخه بارداری خود طبق تصویر زیر دسترسی داشته باشید تا متناسب با هفته ای که در آن هستید، ملاحظات پزشکی را دریافت کنید.

در هفته های بارداری قرار است چه اطلاعات تازه ای کسب کنم؟!

در دوران بارداری بروز درد در ناحیه کمر، شکم و پستان‌ها طبیعی است اما درد در ناحیه واژن نیز از جمله دیگر دردهای شایع و مشکلات واژن است که در سه ماهه دوم آغاز‌ می‌شود و تا زایمان ادامه خواهد داشت. در این مقاله به علایم، دلایل و درمان‌های درد واژن در دوران بارداری اشاره‌ می‌کنیم.

دلایل درد در واژن در دوران بارداری

پیش از آنکه به عمده ترین دلایل این درد شایع بپردازیم، شاید بهتر باشد مشکل را در هر دوره از بارداری بررسی کنیم تا دلیل آن بهتر ازریابی شود:

سه ماهه اول بارداری

برای بسیاری از زنان، سه ماهه اول بارداری خیلی زود است که اضافه وزن پیدا کنند و این اضافه وزن باعث درد های واژینال آنها شود. اما هیچ جای نگرانی نیست، هورمون ریلکسین relaxin باعث تخفیف این درد می شود. این هورمون کمک میکند تا عضلات نیم تنه پایینی در حالت آرامش قرار بگیرند و همین فرایند باعث می شود تا نوزاد برای تولد، ساده تر از مسیر دهانه رحم به سمت لگن حرکت کند.

ناگفته نماند که هورمون ریلکسین در اوایل بارداری در بالاترین سطح خود قرار دارد که این بالا بودن سطح احتمالا کمک میکند تا تخمک بارورشده در غشای دیواره رحم لانه گزینی کند. جالب است بدانید که این هورمون در برخی از زنان باردار باعث دردهای ماهیچه ای و تنش در عضلات میشود.

بنابر آزمایش های انجام شده در نمونه های حیوانات، هورمون ریلکسین احتمالا باعث تضعیف رباطهای محافظ لگن می شود. بنابراین احساس درد در این ناحیه یا احساس فشار به پایین لگن طبیعی است.

سه ماهه دوم و سوم بارداری

در سه ماهه دوم بارداری و همچنین سه ماهه سوم، ترکیبی از ضعف ناحیه کف لگن و افزایش فشار به لگن باعث فشار به واژن می شود. خوب است بدانید که کف لگن شبیه به زنجیره ای ماهیچه ای ساخته شده است.

این زنجیره از اندام های لگنی از جمله رحم، واژن، دهانه واژن و مثانه محافظت میکند. بارداری باعث ضعف این ناحیه از لگن می شود. ناگفته نماند زنانی که قبلا زایمان داشته اند ممکن است دچار آسیب در کف لگن شده باشند که این وضعیت باعث تشدید ضعف لگنی در بارداری بعدی می شود.

باید اضافه کنیم که افزایش وزن در سه ماهه دوم معمولا چشمگیرتر می شود و با پیشرفت حاملگی، رحم فشار چندبرابری به ناحیه پایینی بدن وارد میکند. با توصیف ضعف لگن در این دوره، فشار وارد شده بیشتر و دردناک تر در ناحیه واژن اتفاق می افتد.

البته در برخی از زنان که در اواخر دوران بارداری خود هستند، چنین فشاری به لگن ممکن است علامت نزدیک شدن به زمان زایمان باشد. در صورتیکه این گرفتگی در شکم هم پیش بیاید یا حس فشار چیزی به سمت رحم داشته باشید، یعنی لحظه موعود نزدیک است!

رشد جنین

با بزرگ شدن رحم و رشد جنین رباط‌های لگنی برای تحمل وزن بیشتر کشیده‌ می‌شوند. وقتی رباط‌‌ها و ماهیچه‌‌ها بیش از حد کشیده شوند دردی شدید و تیرکشنده را حس‌ می‌کنید. اما اگر در سه ماه اول دچار این درد شدید حتما با متخصص زنان مشورت کنید.

اتساع دهانه رحم

با نزدیک شدن به پایان دوره بارداری دهانه رحم به تدریج باز‌ می‌شود و این امر‌ می‌تواند زمینه‌ساز درد واژن در دوران بارداری باشد. این موضوع کاملا طبیعی است و نشانه آماده‌سازی بدن برای زایمان است. در واقع در اکثر زنان در پایان سه ماهه سوم بارداری و با نزدیک شدن به روز زایمان، انقباضات رحمی سبب باز شدن دهانه رحم و قرار گرفتن جنین در وضعیت مناسب‌ می‌شود. باز شدن و نازک شدن دهانه رحم اجازه عبور جنین از کانال زایمان را‌ می‌دهد.

درد واژ در باداری ممکن است به دلیل باز شدن دهانه رحم برای زایمان باشد.

در برخی خانم‌‌ها این اتفاق چند هفته زودتر آغاز‌ می‌شود. معمولا در خانم‌هایی که برای نخستین بار باردار شده‌اند اتساع دهانه رحم تا موقع زایمان به تعویق‌ می‌افتد و ماما باید مرتبا آن را برای تشخیص زمان زایمان چک کند اما در دیگر خانم‌‌ها که زایمان چندمشان است این اتفاق زودتر رخ‌ می‌دهد. نکته مهم این است که اگر غیر از واژن در ناحیه زیر شکم درد دارید حتما با متخصص مشورت کنید.

افزایش جریان خون

افزایش جریان خون و ترشحات واژن در دوران بارداری کاملا طبیعی است. سطح بالای هورمون استروژن و پروژسترون باعث ایجاد این تغییرات‌ می‌شود. همین افزایش خون خود زمینه‌ساز درد واژن در دوران بارداری است.

عفونت‌های قارچی

اگر گمان‌ می‌کنید در دوران بارداری دچار عفونت شده‌اید حتما با متخصص زنان مشورت کنید. عفونت کاندیدا در این دوره به دلیل ضعف سیستم ایمنی بسیار شایع است و از آنجا که بیمار نمی‌تواند از داروهای حاوی کورتیزون استفاده کند درمان به تعویق‌ می‌افتد. برای درمان این نوع از عفونت قارچی، پزشک زنان شیاف یا کرم ضد قارچ تجویز خواهد کرد. نکته مهم این است که حتما با متخصص مشورت کنید و سرخود دارو مصرف نکنید.

یبوست

بسیاری از زنان با مشکل یبوست در بارداری دست و پنجه نرم میکنند. توجه داشته باشید که این مشکل باعث احساس پر بودن یا فشار در واژن می شود مخصوصا وقتی که مدفوع سفت یا چندین روز از آخرین حرکت روده بزرگ گذشته باشد. توصیه میکنیم در چنین وضعیتی آب فراوان بنوشید و در کنار آن از خوردن مقدار زیاد میوه و غذاهای دارای فیبر که به کاهش یبوست در بارداری کمک میکند، غافل نمانید.

عفونت های مثانه

برخی از زنان هم به دلیل عفونت های مثانه دچار چنین دردی می شوند. توجه داشته باشید که احتمال عفونت مثانه در زنان باردار زیاد است. اگر این فشار به واژن یا لگن دفع ادرار شما را سخت میکند، موقع دفع دچار درد می شوید یا تب دارید این یعنی باید هرچه زودتر به پزشک متخصص یا ماما مراجعه کنید.

البته جای نگرانی نیست چون این نوع از عفونتها قابل درمان هستند ولی درصورت غفلت از درمان، زمینه برای تشدید مشکل و تهدید سلامت مادر وجود دارد.

افتادگی اندام لگن POP

با تشدید فشار به واژن، نشانه هایی از افتادگی اندام لگنی به وجود می آید. این مشکل زمانی ظاهر می شود که اندام داخلی لگن یا اطراف آن به سمت پایین حرکت کنند؛ گاهی به سمت واژن یا خروجی مقعد.

نباید نگران باشید چون این مشکل هم قابل درمان است ولی توجه داشته باشید که باعث بی اختیاری ادرار، درد شدید یا مشکلات جدی دیگر می شود. ناگفته نماند زنانی که ناگهان احساس درد شدید میکنند، یا مشکلاتی در کنترل دفع ادرار و مدفوع خود دارند یا اینکه حس میکنند چیزی به واژن آنها فشار وارد میکند.

دردهای تیرکشنده

درد واژن در دوران بارداری

منشا دردهای تیرکشنده در ناحیه واژن گاهی کشیده شدن بیش از حد رباط‌‌ ها به دلیل افزایش وزن جنین است. در برخی زنان به طور طبیعی در بدن هورمون‌های آرام بخش و پروژسترون بیشتر تولید‌ می‌شود که خود سبب اتساع بیشتر رباط‌‌ها و شل شدن ماهیچه‌‌ها خواهد شد. زمانی که رباط‌‌ها خیلی سریع دچار کشیدگی شدید‌ ‌شوند دردی تیر کشنده ایجاد‌ می‌شود که برای خانم باردار آزار دهنده است.

اما در برخی موارد، این نوع درد نشانه شروع زایمان است. کمردرد همراه با دردهای تیرکشنده در ناحیه واژن و انقباضات رحمی و ریزش مایعات از واژن همگی از علایم آغاز روند زایمان است. اگر قبل از هفته 37 بارداری دچار این علایم شدید حتما با متخصص زنان مشورت کنید.

حاملگی خارج رحمی

یکی دیگر از علل درد واژن در دوران بارداری، حاملگی خارج رحمی است. در این شرایط تخمک بارور شده در جایی غیر از رحم که معمولا لوله‌های رحمی است لانه گزینی‌ می‌کند. به این نوع از بارداری باید به سرعت خاتمه داد زیرا رویانی که در خارج از رحم لانه‌گزینی کرده است، طبیعی رشد نخواهد کرد و سبب پارگی لوله‌های رحمی و درد ناحیه واژن، خونریزی، کاهش هوشیاری و تهوع‌ می‌شود. در صورت مشاهده هر یک از این علایم باید فورا به اورژانس مراجعه کرد.

راهکارهای تسکین درد واژن کدام‌اند؟

درد واژن در دوران بارداری در هر زمان در بارداری ممکن است رخ دهد. برای تسکین این درد، پزشک‌ می‌تواند داروهایی تجویز کند اما در کنار آن‌ می‌توانید از دیگر روش‌های کمکی نیز استفاده کنید:

• برای بهبود گردش خون و کاهش فشار روی واژن به پهلوی چپ بخوابید.
• هنگام نشستن یا خوابیدن پا‌ها را بالاتر از سطح زمین قرار دهید.
• در هنگام خواب از بالشتی برای زیر پا‌ها و باسن استفاده کنید
• حمام آب گرم بگیرید تا انقباض عضلات رفع شده و درد آرام شود.
• فعالیت‌‌ها و ورزشهایی نظیر یوگا و شنا به تقویت گردش خون و ماهیچه‌‌ها کمک‌ می‌کند.
• اگر پزشک به شما اجازه‌ می‌دهد ماساژ لگنی‌ می‌تواند به تقویت عضلات لگن و کاهش درد واژن کمک کند.

چه زمانی باید به متخصص مراجعه کرد؟

درد واژن در اکثر زنان در دوران بارداری طبیعی است. تغییر جزئی در سبک زندگی‌ می‌تواند کمک کننده باشد با این حال قبل از هر اقدامی با متخصص مشورت کنید. فراموش نکنید این درد‌ می‌تواند ناشی از عفونت قارچی یا ناهنجاری‌های دهانه رحم باشد که زمینه‌ساز سقط جنین خواهد شد. اگر درد واژن دارید برای حصول اطمینان از بی‌خطر بودن آن با پزشک‌تان مشورت کنید.

سخن ما با شما

علائم بارداری هرکدام به نحوی از همان هفته های اول بارداری باعث کلافگی، بدحالی و عصبی شدن مادر آینده می شوند. این علائم از یک حالت تهوع صبحگاهی ساده شروع می شود و تا درد واژن در بارداری ادامه پیدا میکند.

در صورت کلی توصیه میکنیم خودتان را چندان نگران تغییرات پیش آمده نکنید و با آغوش باز پذیرای این علائم باشید. تنها درصورتی لازم است نگران شوید که علائمی شدید و مداوم را تجربه کنید. بنابراین لازم است در اولین فرصت ممکن از ماما راهنمایی بگیرید.

منبع: medicalnewstoday