ناگفته‌ها درمورد چسبندگی رحم (معرفی علائم و درمان)

چسبندگی رحم از جمله مشکلات شایع و پیچیده زنان است که باعث می شود فرایند اقدام به بارداری با پیچیدگی هایی همراه شود. مینت با شناسایی یکی از شایع ترین دغدغه های زنان اقدام به طراحی اپلیکیشنی کرده است که مسیر آگاهی از این بیماری به سریع ترین و ساده ترین روش ممکن، فراهم شود.

ورود به اپلیکیشن

با کلیک روی دکمه بالا، میتوانید وارد جاده اقدام به بارداری شوید. اما پیش از آن لازم است اطلاعات شخصی بارداری خود را در بخش «میخوام باردار بشم» وارد کنید تا متناسب با همین اطلاعات و البته شرایطی که دارید، چرخه باروری شما نمایش داده شود ( تصویر زیر).

در صورت تشخیص چسبندگی رحم میتوانید راهنمایی های لازم را از پزشک مینت دریافت کنید.

چسبندگی رحم در واقع به وجود آمدن بافتهایی غیر طبیعی از نوع زخم است که ارگان‌ها یا بخش‌هایی از ارگان‌ها را که به طور طبیعی نباید به هم متصل باشند، به هم می‌‌چسباند. این باندها در اثر عفونت یا برخی بیماری‌ها یا جراحی‌ها به وجود می‌‌آیند و می تواند در ناباروری زنان موثر باشد.

چسبندگی رحم با جلوگیری از رسیدن تخمک و اسپرم به هم یا ایجاد تداخل در روند تخمک گذاری یا نامناسب کردن بافت رحم برای لانه گزینی جنین، می‌‌تواند زمینه ساز ناباروری در زنان باشد. همچنین چسبندگی رحم یکی از علل مسدود شدن لوله‌های فالوپ است. اندومتریوز و بیماری‌های التهابی لگن نیز می‌‌توانند در بروز چسبندگی و اختلال در باروری نقش داشته باشند.

زمانی که خانمی دچار چسبندگی رحم می‌شود احتمال ابتلا به سندروم آشرمن یا سینچیائی هم بالا می‌رود که خود زمینه ساز نازایی یا سقط مکرر است.

چسبندگی رحم با علایمی نظیر درد در دوران قاعدگی و رابطه جنسی همراه است و می‌تواند سبب خونریزی‌های غیر عادی در دوران قاعدگی، کاهش خونریزی و حتی قطع دوره‌‌ها شود. با این وجود گاه چسبندگی رحم با هیچ علامتی همراه نیست.

دلایل چسبندگی رحم

چسبندگی رحمی زمانی رخ می‌دهد که روند بهبودی در بدن دچار اختلال شود. در حالت عادی سطح داخلی رحم، حفره شکمی و لوله‌های فالوپ لزج و لغزنده‌اند. این موضوع سبب حرکت ساده ارگان‌ها در کنار هم می‌شود.

نمایی از چسبندگی رحم

در زمان آسیب دیدگی به دنبال عفونت، جراحی یا رسوب آندومتر، این سطح لزج از بین رفته و چسبنده می‌شود. در نتیجه ارگان‌ها در کنار هم قرار می‌گیرند. بافت اسکار در این وضعیت می‌تواند پیوندهایی را بین ارگان‌های مختلف ایجاد کند و سبب چسبندگی آنها به هم شود.

گاه چسبندگی ایجاد شده بسیار محکم است و چون اندام‌های غیر طبیعی به هم متصل شده‌اند این موضوع سبب بروز درد شدید هنگام مقاربت یا قاعدگی می‌شود. زمانی که چسبندگی داخل رحم ایجاد شود به آن سندروم آشرمن می‌گویند. حتی اگر در چنین شرایطی لانه گزینی اتفاق بیافتد احتمال سقط بالاست.

چسبندگی‌‌ها گاه اندک است و گاه تمام دیواره رحم را به هم می‌چسباند. چسبندگی داخل رحمی از ایجاد آندومتر سالم پیشگیری می‌کند و در نتیجه امکان لانه گزینی جنین وجود ندارد.

بیماری های لگنی و چسبندگی رحم

بیماری‌های التهابی لگن یا برخی عفونت‌های دستگاه تناسلی نیز می‌تواند سبب التهاب لوله‌های فالوپ شود. سطح ملتهب، اسکار ایجاد می‌کند و سبب بروز چسبندگی درون لوله‌ای می‌شود. این چسبندگی اجازه رسیدن اسپرم را به تخمک نمی‌دهد و این موضوع زمینه ساز نازایی است.

در مورد چسبندگی ناشی از آندومتریوز هم باید گفت که معمولا در حفره لگنی رخ می‌دهد. این چسبندگی‌ها می‌تواند نزدیک به لوله‌های فالوپ یا تخمدان‌‌ها باشد و در تخمک گذاری اختلال ایجاد کند. در برخی موارد چسبندگی آندومتر مانع از حرکت طبیعی لوله‌های فالوپ می‌شود.

تخمدان‌‌ها به لوله‌های فالوپ متصل نیستند. در هنگام تخمک گذاری هنگامی که یک تخمک رها می‌شود باید راه خود را در لوله فالوپ بیابد. در صورتی که چسبندگی در حرکت طبیعی لوله فالوپ اختلال ایجاد کند، تخمک وارد لوله فالوپ نشده و در نتیجه باروری خانم کاهش می‌‌یابد.

روش‌های تشخیص

سه روش برای تشخیص چسبندگی رحم وجود دارد:

• HSG (هیستروسالپنگوگرام)
• هیستروسکوپی
• لاپاروسکوپی

HSG نوعی خاصی از پرتونگاری است که می‌تواند نمایی کلی از شکل رحم و لوله‌های فالوپ را نشان دهد. مسدود بودن لوله‌های فالوپ نیز ممکن است با  HSG قابل تشخیص باشد.

در روش هیستروسکوپی، یک لوله نازک و نوری به نام هیستروسکوپ از طریق دهانه رحم وارد رحم می‌شود. به این ترتیب پزشک می‌تواند داخل حفره رحم و دهانه‌های لوله‌های فالوپ را ببیند.

برای تشخیص مشکلات حفره رحم، از جمله سندرم آشرمن و برای رفع و التیام چسبندگی داخل رحمی می‌‌توان از هیستروسکوپی استفاده کرد.

در روش لاپاروسکوپی، برشی کوچک روی شکم ایجاد می‌‌شود. سپس، لوله‌ای کوچک با دوربین روشن وارد بدن می‌شود تا پزشک بتواند داخل شکم را ببیند. این روش تنها راه تشخیص آندومتریوز است.

به طور خلاصه به کمک روش  HSG و هیستروسکوپی می‌توان چسبندگی رحم و تا حدودی آندومتریوز خفیف تا شدید را تشخیص داد. در حدود 50٪ از بیماران نابارور بعد از انجام لاپاروسکوپی، ابتلایشان به چسبندگی لگن یا آندومتریوز تشخیص داده می‌شود. اما در 10 درصد موارد که فرد مبتلا به ناباروری است و دلیل مشخصی برای آن وجود ندارد در واقع دلیل ناباروری، چسبندگی لگن یا اندومتریوزی است که تشخیص داده نشده است.

از جراحی لاپاراسکوپی نه تنها برای تشخیص اندومتریوز یا چسبندگی لگن بلکه برای درمان و رفع چسبندگی هم می‌توان استفاده کرد. به این ترتیب، لازم نیست بیمار دو بار تحت عمل جراحی قرار بگیرید.

علائم سندرم آشرمن

در برخی موارد، چسبندگی هیچ نشانه ای ندارد ولی شایع ترین علائم این مشکل به شرح زیر است:

خونریزی پریود بسیار سبک یا قطع پریود ( آمنوره)

آمنوره زمانی رخ می دهد که بافت زخم در فضای رحم (آندومتر) قرار بگیرد به این صورت که بافت تقسیم و طی یک چرخه قاعدگی طبیعی از بدن خارج می شود. گاهی اوقات بافت زخم، دهانه رحم را مسدود میکند و این اتفاق باعث توقف قاعدگی می شود.

درد لگنی یا گرفتگی شدید در دوران پریود

این وضعیت از دیگر نشانه های شایع آشرمن است که بسیاری از افراد مبتلا آن را تجربه میکنند.

مشکلات در اقدام به بارداری یا سقط جنین مکرر

چسبندگی های رحمی شانس بارداری را از زن میگیرد و مانع رسیدن خون کافی به بافت اندومتر می شود.

تأثیر چسبندگی بر باروری زن

اگر پزشک، سندرم اشرمن را تشخیص بدهد ممکن است برای باروری با مشکلاتی روبه رو شوید. همچنین در شرایط بارداری با چسبندگی رحم، امکان سقط جنین بسیار زیاد است.

توجه داشته باشید صحبت از ناباروری زن نیست، شما میتوانید بارور شوید ولی چسبندگی های دیواره رحم فضای کافی برای رشد جنین نمی دهند. بنابراین اگر باردار شوید، خطر سقط جنین یا مرده زایی بیشتر از بارداری در شرایط سالم است.

خطرات بارداری با سندرم آشرمن کدام اند؟

بااین اوصاف بارداری با سندرم آشرمن خطرات زیر را به همراه دارد:

جفت آکرتا Placenta accrete

این وضعیت یعنی رشد بسیار زیاد و عمیق جفت و چسبیدن آن به دیواره رحم. چنین شرایطی برای جان مادر بسیار خطرناک است و باعث خونریزی شدید و احتمالا مرگ او می شود. پس از زایمان، همه یا بخشی از جفت همچنان در رحم باقی می ماند و باعث خونریزی شدید می شود.

جفت سرراهی Placenta Previa

جفت، دهانه رحم را مسدود میکند که باعث خونریزی شدید در بارداری و زمان زایمان خواهد شد. همچنین خطر زایمان زودرس را به همراه دارد.

خونریزی زیاد

از بین رفتن جنین، عفونت یا بارداری خارج رحمی از جمله پیامدهای خونریزی شدید است. در بارداری خارج رحمی، جنین در لوله های فالوپ رشد می کند.

خوب است بدانید

چسبندگی رحم خطر جانی برای مادر ندارد ولی خطر سقط جنین را به همراه دارد. بنابراین مراقب باشید که به موقع به ماما مراجعه کنید تا او وضعیت شما را با وجود شرایطی که دارید، مرتب زیر نظر بگیرد.

مواردی که باعث قطع پریود می شوند

◄ دوره پساقاعدگی (یائسگی)

◄ ورزش بیش از اندازه

◄ فشار روانی

◄ کاهش وزن ناگهانی

◄ مصرف قرص ضدبارداری یا روش های پیشگیری دیگر

◄ سندرم تخمدان پلی کیستیک

درمان ناباروری

در صورتی که لوله‌های فالوپ دچار چسبندگی باشند، جراحی ترمیمی انجام می‌شود. البته در این زمان درمان IVF موفقیت آمیزتر و مقرون به صرفه‌تر از جراحی است.

در صورتی که دلیل ناباروری سندروم اشرمن باشد چسبندگی طی هیستروسکوپی تشخیص داده شده و برداشته می‌شود. گاه بدون هیچ درمان دیگری خانم می‌تواند باردار شود و گاه به درمان‌های کمک باروری نیاز است.

در مورد چسبندگی لگن یا آندومتریوز، رفع چسبندگی می‌تواند سبب کاهش درد و افزایش شانس باروری شود. با این حال بسته به وضعیت بیمار گاه بیمار بعد از عمل نیاز به IVF یا درمان‌های کمک باروری دارد.

منبع: draliabadi، webmd