اختلالات مربوط به ناباروری زن از جمله موانعی است که مسیر اقدام به بارداری را با مشکلاتی، ناهموار میکند. نکته مهم در این زمینه آگاهی کافی از دلایل ناباروری است که حتی تجویز داروهایی مثل قرص لتروزول را ساده تر میکند.
قبل از مطالعه مقاله بارداری با لتروزول حتما به این قسمت توجه کنید
قبل از شروع هر روش درمانی ناباروری باید کاملا با شرایط خود و همسرتان آشنا باشید. چرا که به عنوان مثال، روش باردار شدن کسی که تنبلی تخمدان دارد با کسی که دخایر تخمدان پایینی دارد یا اینکه پریودهای نامنظمی دارد، کاملا متفاوت است و چنانچه روش درستی را با توجه به شرایطی که دارید انتخاب کنید، احتمالا اصلا به روش های درمانی نیازی نداشته باشید. بهتر است ابتدا با کلیک بر روی لینک زیر، به سوالات آن پاسخ دهید، تا شرایط باروری شما و همسرتان، توسط سیستم تحلیل شود، سپس با توجه به این نحلیل، روش باردار شدنتان را پیش ببرید.
آشنایی بیشتر با قرص لتروزول
قرص لتروزول letrozole با نام تجاری فمارا Femara یک داروی بلعیدنی است برای تحریک تخمک گذاری که پزشک برای زنان دچار مشکل سندرم تخمدام پلی کیستیک PCOS و همچنین ناباروری نامشخص تجویز میکند.
باید اضافه کنیم که فمارا با تأیید سازمان غذا و داروی آمریکا FDA ، داروی تجویزی برای درمان سرطان سینه است و از سال 2001 به عنوان داروی ناباروری از سوی متخصصین باروری هم تجویز می شود. خوب است بدانید این دارو در مقایسه با کلومیفن ( کلومید) عوارض جانبی کمتری دارد و همچنین خطر بارداری چندقلو را کاهش می دهد.
قرص کلومیفن از جمله اولین تجویزها در خط اول درمان ناباروری زنان با مشکل PCOS است. جالب است بدانید که بنابر پژوهش های جدید، بارداری با قرص لتروزول شانس بارداری را به مراتب بیشتر از کلومید در این گروه از زنان بالا می برد.
همچنین لتروزول زمانی تجویز می شود که مقاومت به مصرف کلومیفن وجود داشته باشد. درواقع کلومیفن دستکم در سه چرخه درمانی و با افزایش دز مصرفی، قدرت تحریک تخمدان را برای تخمک گذاری ندارد.
روش مصرف
فمارا یک قرص روکش دار زرد رنگ با دز مصرفی 5/2 میلی گرم است. پزشک با توجه به زمان شروع خونریزی قاعدگی شما، زمان شروع درمان را اعلام میکند. درمان طی پنج روز پی در پی انجام می شود.
برخی از متخصصین باروری توصیه میکنند که در روزهای 3، 4، 5، 6 و 7 چرخه قاعدگی برای بارداری با لتروزول اقدام کنید.گروه دیگری از پزشکان هم روزهای 5، 6، 7، 8 و 9 چرخه را در نظر میگیرند.
نظراتی درمورد بهترین زمانبندی مصرف قرص وجود دارد که بنابر بررسی های اخیر هر دو زمانبندی کمابیش یک اثر را دارند.
توجه داشته باشید که با توجه به زمان شروع دوره درمان با لتروزول، میتوانید زمان شروع رابطه جنسی را مشخص کنید؛ مثلا اگر در روز سوم چرخه شروع کنید احتمالا در روزهایی بین روز 14 و 17 چرخه تخمک گذاری اتفاق می افتد. بنابراین برای انجام لقاح، لازم است پیش از زمان تخمک گذاری رابطه جنسی داشته باشید. در نتیجه هر روز باید رابطه داشته باشید که از روز 11 چرخه شروع شود و تا روز 18 چرخه به پایان برسد.
پزشک معالج در مورد روزهای مصرف قرص راهنمایی لازم را در اختیار شما قرار می دهد.
اما اگر دوره درمانی خود را در روز پنجم چرخه شروع کنید، به احتمال خیلی زیاد بین روزهای 16 و 19 چرخه تخمک گذاری میکنید. بنابراین باید بین روزهای 13-21 چرخه، رابطه جنسی داشته باشید.
فراموش نکنید اگر میخواهید زمان تخمک گذاری را بهتر مشخص کنید، کیت هایی برای این کار وارد بازار شده اند. توجه داشته باشید با تکمیل دوره درمان میتوانید از کیت تخمک گذاری استفاده کنید و این کار را هر روز و تا زمان دیدن نتیجه مثبت ( شما نزدیک به دوره تخمک گذاری هستید) ادامه بدهید. با انجام این فرایند زمان شروع رابطه جنسی در دوره اقدام به باردارشدن با لتروزول را هم متوجه می شوید.
خوب است بدانید قرص فمارا در فرایند درمانی ناباروری زن با عمل لقاح مصنوعی IUI هم جواب می دهد. ناگفته نماند که بارداری با قرص لتروزول و کلومیفن، به صورت همزمان، قابل پیگیری است. یعنی پزشک مصرف هردو قرص را در روز برایتان تجویز میکند.
ما در کنار مصرف دارو میخواهیم شما را برای قدم گذاشتن به مسیری هموارتر راهنمایی کنیم. ارتباط به یک دستیار پزشکی هوشمند!
اپلیکیشن مینت به هر زنی که هنوز برای اقدام به بارداری برنامه منجسمی ندارد و نمیداند دقیقا باید از کجا شروع کند، راهنمایی اصولی ارائه می دهد. با کلیک روی دکمه زیر این سفر امیدبخش شروع می شود!
تعداد چرخه های مصرف دارو برای بارداری با قرص لتروزول چقدر است؟
با شروع فرایند درمان ناباروری زن، چرخه مصرف مشخصی وجود دارد. اینکه چند چرخه قاعدگی را باید سپری کنید بستگی به تصمیم گیری شما و پزشک دارد. همچنین مواردی مثل هزینه دارو، امکان خرید دارو تحت پوشش بیمه و عوارضی که برای هر فرد ممکن است متفاوت باشد، تعیین کننده تعداد این چرخه ها هستند.
خوب است بدانید که این دارو برای درمان سرطان سینه در زنان با پساقاعدگی تجویز می شود.
توجه داشته باشید پیش از اینکه درمان جایگزین مشخص نشود، هیچ توافق جمعی درمورد بیشترین تعداد چرخه ها برای بارداری با قرص لتروزول انجام نشده است. مثلا در یک مطالعه، مصرف فمارا برای تحریک تخمدان های آن دسته از زنان مبتلا به سندرم پلی کیستیک محدود به پنج چرخه مصرف دارو شد.
بازه زمانی میانگین در این گروه از شرکت کنندگان 90 روز بود ( 3 چرخه قاعدگی). حدود 28% زنانی که از این قرص برای باردار شدن مصرف میکردند، بارداری منجر به زایمان داشتند.
بهترین زمان مصرف لتروزول در روز
از نظر پزشکی در آخرین به روز رسانی در تاریخ 10 ژانویه 2022، میتوانید لتروزول را صبح، میان روز یا عصر مصرف کنید. ولی بهتر است که هرروز در یک ساعت مشخص آن را تکرار کنید. چون رعایت این نظم کمک میکند دز مصرفی تان را فراموش نکنید. ازآنجاییکه این قرص خوراکی است میتوانید همراه با وعده غذایی هم میل کنید. در صورت فراموش کردن دز روزانه تان، دز بعدی را دو برابر نکنید. دقیقا مطابق با نسخه پزشک پیش بروید.
درصورت احساس حالت تهوع، دز روزانه تان را همراه با غذا میل کنید. حالت تهوع معمولا یکی از عوارض موقتی است که احتمالا در چند روز اول هفته و پس از شروع درمان کاهش پیدا میکند. اگر برایتان ناخوشایند است، از پزشک راهنمایی بخواهید.
همچنین ناگفته نماند که لتروزول برای درمان زنان با ورود به دوره پساقاعدگی (یائسگی) تجویز می شود تا:
خطر مراحل اولیه برگشت سرطان سینه با دریافت کننده هورمونی پس از جراحی و سایر درمان ها را کم کند.
خطر مراحل اولیه برگشت سرطان سینه با دریافت کننده هورمونی پس از پنج سال را کم کند.
عوارض مصرف لتروزول چیست؟
با مصرف این قرص، سطح استروژن خون شما پایین می آید تا تخمک گذرای کنید. بنابراین با کاهش سطح استروژن علائمی را تجربه خواهید کرد. از جمله شایع ترین این علائم را با هم میخوانیم:
♦ نفخ
♦ تاربینی
♦ دردناک شدن سینه ها
♦ مشکلات در خوابیدن
♦ سرگیجه و سردرد
♦ خستگی و بی حالی
♦ گرگرفتگی
♦ تعریق شبانه
♦ لکه بینی یا خونریزی قاعدگی غیرعادی
♦ معده درد
در صورت اقدام به بارداری با قرص لتروزول باید منتظر عوارض جانبی مصرف باشید.
درصورت تجربه تاربینی یا هرگونه علائم شدید و غیرعادی لازم است موضوع را به پزشک اطلاع بدهید.
باید اضافه کنیم آن دسته از زنانی که برای بارداری با قرص لتروزول اقدام می کنند ممکن است دچار سندرم تحریک بیش از حد تخمدان OHSS شوند. البته این وضعیت نادر است ولی علائمی شامل نفخ و اسهال تا تنگی نفس شدید و درد در ناحیه قفسه سینه را به همراه دارد.
یکی از مهم‌ترین مسائلی که برای شروع مصرف یک دارو ذهن هر فرد را به خود مشغول میکند، عوارض مصرف آن است. در اینجا هفت عارضه متداول مصرف لتروزول را بیشتر می‌شناسیم:
افزایش کلسترول
یکی از رایج‌ترین عوارض مصرف لتروزول افزایش سطح کلسترول می‌باشد. در مطالعات کلینیکال بیش از نیمی از مواردی افزایش سطح کلسترول را تجربه کردند و در حدود سی درصد مصرف کنندگان نیازمند مصرف داروهای تکیمیلی برای کنترل این عارضه شدند.
کلسترول بالا در طولانی مدت خطر مشکلات قلبی و سکته را بالا می‌برد بخصوص اگر درمان نشده باقی بماند.
درمانگر شما پیش از شروع درمان و در طی درمان میزان کلسترول خون شما را بررسی میکند. رژیم غذایی سلامت و فعالیت جسمی در صورت صلاحدید پزشک می‌تواند برای کاهش سطح کلسترول کمک کننده باشد و اگر کافی نبود پزشک شما ممکن است از داروهای کاهش کلسترول استفاده کند.
گرگرفتگی و تعرق شبانه
لتروزول با بلاک کردن آنزیم آروماتاز باعث کاهش سطح هورمون استروژن در بدن می‌شود. سطح پایین این هورمون می‌تواند باعث گرگرفتگی شود. در حدود 30 درصد مصرف کنندگان لتروزول برای سرطان سینه و 20 درصد مصرف کنندگان لتروزول برای بارداری این عارضه را گزارش کرده‌اند.
تعریق شبانه نیز همچون گرگرفتگی در سطوح پایین استروژن اتفاق می افتد. در حدود 15 درصد مصرف کنندگان این عارضه جانبی را نیز گزارش کرده‌اند. این عوارض آزاردهنده‌اند ولی خطرناک نیستند. تغییر عادات روزمره ( رژیم غذایی و فعالیت بدنی) ممکن است کمک کننده باشند. بعضی کمک گرفتن از تمرینات آرام سازی ذهنی همچون یوگا و مدیتیشن را هم کمک کننده یافته‌اند.
مکمل‌هایی در داروخانه برای مقابله با گرگرفتگی وجود دارد که نباید بدون تجویز پزشک از آن‌ها استفاده کرد زیرا ممکن است عملکرد داروی لتروزول را مختل کند.
خستگی
خستگی یکی از عوارضی ست که در حدود 22 درصد مصرف کنندگان لتروزول برای باروری گزارش کرده‌اند. اگر این عارضه را تجربه میکنید، دارو را در شب مصرف کنید. تا زمانی که عوارض مصرف این دارو در بدنتان را بشناسید هنگام رانندگی و کار با ماشین آلات احتیاط بیشتری کنید. اگر این عارضه جانبی برایتان آزاردهنده است، این موضوع را با دکترتان در میان بگذارید.
تهوع
تهوع از عوارض متداول در بسیاری از داروهاست. بیش از 10 درصد مصرف کنندگان لتروزول این عارضه را گزارش کرده‌اند. این دارو را می‌توان با و یا بدون غذا خورد. بنابراین اگر پس از خوردن دارو دچار حالت تهوع می‌شوید، خوردن به همراه غذا می‌تواند روش بهتری باشد. در چنین مواقعی بهتر است غذا را در وعده‌های کم حجم‌تر با تعداد بالاتر بخورید و خوردن آب را فراموش نکنید. این روش‌ها به کاهش تهوع در حین مصرف لتروزول کمک میکند.
افزایش وزن
افزایش وزن یکی از عوارض متداول مصرف این دارو می‌باشد. گرچه این دارو و عملکرد آن در کاهش استروژن تنها عامل دخیل نیست ولی برای کاهش دادن عوارض جانبی دارو می‌توان با راهنمایی پزشک از روش‌های مختلفی استفاده کرد
- یک روتین فعالیت بدنی متناسب با وضعیت خود داشته باشید
- فیبر کافی در رژیم غذایی خود داشته باشید
- سبزیجات برگی و کلم سان را به همراه دایمی غذاهای خود اضافه کنید
- خود را در معرض پلاستیک قرار ندهید. از مصرف ظرف‌های پلاستیکی، بطری‌های ساخته شده با BPA و قوطی‌ها خودداری کنید و چیزی در ظروف پلاستیکی داخل مایکروویو گرم نکنید
- سعی کنید از فراورده‌های ارگانیک و غیر شیمیایی استفاده کنید. همچنین برای لوازم آرایشی و بهداشتی نیز محصولات فاقد فتالات را انتخاب کنید
درد عضلانی و مفاصل
این درد یکی از عواملیست که بسیاری در مصرف لتروزول با آن دست به گریبان هستند. بیش از 25 درصد مصرف کنندگان این دار درد مفاصل را تجربه کردند و حدود 10 درصد نیز دردهای ماهیچه‌ای را گزارش کردند. در بیشتر موارد علایم شامل درد مفصلی به همراه تورم در مفاصل گزارش شده است. افزایش آب میان بافتی در دوره درمان با این دارو نیز از عوامل افزایش تورم می‌باشد.
پوکی استخوان و شکستگی
پایین آمدن سطح استروژن می‌تواند پوکی استخوان را شدت ببخشد. این عارضه بیشتر در مواردی دیده می‌شود که برای درمان سرطان سینه از این دارو در مدت طولانی استفاده میکنند. اسکن تراکم استخوانی پیش از شروع درمان و در طول دوره درمان با لتروزوا برای گروه در معرض خطر پیشنهاد می‌شود. همچنین ممکن است دکتر مصرف مکمل کلسیم و ویتامین دی را تجویز کند.
عوارض مصرف قرص چه مدت طول میکشد؟
بهتر است بدانید که بسیاری از عوارض مصرف این قرص خفیف و موقت هستند و فقط چند روز یا هفته طول میکشد تا بدن شما به داروی وارد شده عادت کند. بعضی دیگر از عوارض هم چندماهی و احتمالا برای مدتی طولانی و تا زمان قطع مصرف در بدن شما وجود دارند.
البته میانگین تأثیرگذاری قرص دو روز است پس زمانیکه خوردن آن را قطع کنید احتمالا تا حدود یک هفته تا 10 روز دوام عوارض در بدن شما ادامه داشته باشد.
باید اضافه کنیم که واکنش های حساسیت زا به لتروزول نادر است و نشانه هایی چون خارش و قرمزی پوست یا تورم صورت، زبان، گلو یا گردن، سرگیجه شدید یا مشکلات تنفسی را شامل می شود که به احتمال زیاد چند ساعتی پس از مصرف قرص دوام دارند.
عوارضی که احتمال بیشتری برای دوام چندماهه دارند و در بلند مدت طول میکشند را بهتر بشناسید:
- تغییرات خونی مثل کاهش تعداد گلبول های سفید و پلاکت ها
- ادم ( ورم دستها، صورت، پاها یا بازوها)
- ریزش مو
- بالا رفتن کلسترول
- پایین بودن تراکم استخوان ( کم بودن کلسیم و مواد معدنی در استوان ها)
- کج خلقی
- افزایش وزن
- دردهای مفصلی، عضلانی و استخوانی
عوارضی که ممکن است تا از بین رفتن پس از قطع قرص کمی طول بکشد به شرح زیر است:
◄ تراکم استخوانی پایین که احتمالا خطر شکستگی و پوکی استخوان را افزایش می دهد.
◄ افزایش وزن
توجه داشته باشید که این قرص علائم ماندگاری پس از قطع مصرف ندارد. اگر عوارض بیش از زمان مشخص طول کشید یا باعث آزار شما یا تشدید شد حتما موضوع را با پزشک یا داروساز درمیان بگذارید. بیشتر مصرف کنندگان یک دوره پنج ساله را میگذرانند ولی تا ده سال دوره مصرف طول میکشد.
بعد از قطع مصرف لتروزول چه اتفاقی می افتد؟
با توقف مصرف دارو، بسیاری از عوارض مصرف از یک هفته تا ده روز بعد بهتر می شود. اگر دارو را دستکم به مدت پنج سال مصرف و سپس متوقف کرده باشید، اثرات مصرف این دارو از خطر سرطان سینه تا سالها پس از توقف قرص، پیشگیری میکند.
این دارو معمولا دوره پنج ساله دارد. ولی ممکن است تا نزدیک به 10 سال هم تجویز شود که این مورد به شرایط فردی بستگی دارد. انجمن تومور شناسی بالینی آمریکا توصیه میکند که بازه 10 ساله بهتر است به عنوان بیشترین دوره درمان درنظر گرفته شود و این توصیه بنابر به روز رسانی دستورالعمل پزشکی در سال 2019 است.
یک نکته را از خاطر نبرید
مصرف این دارو بدون مشورت با تیم پزشکی نباید متوقف شود. اگر به دلیل عوارض مصرف، نمیتوانید ادامه بدهید، گاهی کنار گذاشتن موقتی یا مصرف یک داروی هورمونی دیگر ممکن است جواب بدهد. اگر مصرف دارو را قطع کردید و سرطان شما برگشت (درصورت درمان سرطان سینه با لتروزول)، متخصص احتمالا داروی هورمونی دیگری را برایتان تجویز میکند.
فراموش نکنید که نخوردن قرص برای مدت زمان توصیه شده ممکن است خطر برگشت سرطان سینه را به دنبال داشته باشد. مصرف لتروزول برای طولانی مدت با خطر پوکی و شکننده شدن استخوان و مشکلات قلبی همراه است.
آیا بارداری با لتروزول نتیجه بخش است؟
خوشبختانه مستندات علمی زیادی در مورد مناسب بودن قرص لتروزول برای باردار شدن زنان دارای مشکل سندرم پلی کیستیک وجود دارد.
بنابر پژوهش های انجام شده که در نشریه پزشکی New England در سال 2014 منتظر شد، 5/27 % زنان با مشکل PCOS با مصرف دارو، زایمان موفقی داشتن که این درصد با 5/19 % زنانی مقایسه می شود که برای بارداشدن از قرص کلومید استفاده کرده بودند.
بنابر آمارهای به دست آمده، تخمک گذاری و بارداری با لتروزول 7/61 % بیشتر از اقدام به بارداری با کلومیفن ( 3/48 %) بوده است.
این عدد در زنانی که اقدام به بارداری با وزن زیاد کردند و همچنین با مشکل سندرم پلی کیستیک درگیر بودند بیشتر بود. همچنین آمار کمتری از بارداری چندقلو در زنانی که فمارا مصرف کردند (2/3 %) در مقایسه با مصرف کنندگان کلومید ( 4/7 %) به دست آمد. ناگفته نماند که خطر سقط جنین کمابیش برای مصرف هر دو دارو یکی بود ( لتروزول 8/31 % در برابر کلومیفن 2/28 %).
ناگفته نماند که لتروزول برای تحریک تخمک گذاری در زنانی که مشکلات تخمک گذاری دارند تجویز می شود. اگر دوره مصرف موفقیت آمیز باشد ( تخمک گذاری)، تخمک گذاری باید در یک بازه زمانی عادی در چرخه قاعدگی اتفاق بیفتد؛ تقریبا 12-16 روز پس از اولین روز خونریزی پریود. روش هایی برای زیرنظر گرفتن تخمک گذاری برای اقدام به بارداری وجود دارد.
توجه داشته باشید که ناباروری یعنی ناتوانی در باردار شدن پس از یک سال رابطه جنسی بدون استفاده از روش های پیشگیری. رایج ترین مشکل زنان برای باردار شدن به مشکلات تخمک گذاری مربوط می شود.
همانطور که بالاتر نوشتیم این دارو برای تحریک تخمک گذاری مصرف می شود. یعنی سطح هورمون های زنانه را تغییر میدهد. با موفقیت آمیز بودن تخمک گذاری، تخمک در زمان رابطه جنسی یا با روش های کمک بارورسازی احتمالا بارور می شود.
توجه داشته باشید که چرخه قاعدگی طبیعی شامل سه فاز می شود. فاز دوم فاز تخمدانی است که در هر بخشی از روزهای 12-16 پس از اولین روز خونریزی پریود اتفاق می افتد. وقتی این قرص را مصرف میکنید درواقع از این چارچوب زمانی تخمک گذاری حمایت کرده اید.
برای کنترل چرخه تخمک گذاری چندین روش وجود دارد:
- آزمایش خون برای اندازه گیری سطح هورمون ها
- سونوگرافی تخمدان ها برای ارزیابی فولیکول ها ( محل قرار گیری و رشد تخمک ها)
- افزایش دمای بدن پس از تخمک گذاری. پس میتوانید این تغییر را زیر نظر بگیرید.
- استفاده از کیت تخمک گذاری هم برای اندازه گیری سطح هورمون LH در ادرار یکی از رایج ترین روش هاست.
در بررسی مصرف لتروزول برای تحریک تخمدان، آن دسته از زنانی که درگیر سندرم تخمدان پلی کیستیک بودند باید تا پنج دوره دارو مصرف میکردند تا لقاح اتفاق بیفتد. در این مطالعه نتایج زیر به دست آمد:
- حدود 62 % چرخه های درمان با لتروزول به تخمک گذاری ختم می شود.
- حدود 89 % مصرف کنندگان لتروزول تخمک گذاری موفقی داشتند.
- حدود 41 % زنان بارور شدند.
سخن پایانی
فرایند اقدام به بارداری برای آن دسته از زوج هایی که به روش طبیعی و در زمانبندی مشخص امکان باردارشدن ندارند، ممکن است زمانبر، طولانی و کلافه کننده و حتی یأس آور باشد.
توصیه ما این است که برای گرفتن نتیجه درست حتما با صبر و حوصله پیش بروید. اگر پزشک، درمان ناباروری و اقدام به بارداری با قرص لتروزول را برای شما تجویز کرد، طبق دستورالعملی که مشخص شده است روند درمان را دنبال کنید. درصورت کوتاهی یا فراموشی نتیجه تلاش و صبر شما منفی خواهد بود!
منبع: verywellfamily، drugs
دیدگاهتان را بنویسید