کلومیفن سیترات clomiphene citrate معروف به کلومید Clomid در درجه اول یک داروی تحریک کننده برای تخمک گذاری زنانی است که یا تخمک گذاری نمی کنند یا تخمک گذاری نامنظمی دارند. خوب است بدانید که بین 70-80% زنان، تجربه بارداری با کلومیفن دارند که کمک میکند تخمک گذاری آنها دوباره شروع شود.ما در این مقاله درکنار معرفی این دارو درمورد نظر اونایی که با کلومفین باردار شدن هم خواهیم نوشت.
قبل از مطالعه ادامه مطلب بارداری با کلومیفن، حتما به این قسمت توجه کنید
با شرایط خود و همسرتان برای اقدام به بارداری آشنا هستید؟ توجه کنید که فرایند باردار شدن برای همه یکسان نیست. کسی که پریود منظم دارد با کسی که ذخایر تخمدان پایین دارد و یا با کسی که همسرش کیفیت اسپرم پایینی دارد، کاملا متفاوت است! پس اگر دوستتان با کلومیفن نتیجه گرفته است، صرفا به این معنی نیست که شما نیز نتیجه میگیرید. بهتر است در ابتدا با شرایط باروری خود آشنا شوید، بعد تصمیم به انتخاب روش باروری بگیرید. بهتر است به کمک لینک زیر، ابتدا به سوالات آن پاسخ دهید، تا شرایط شما توسط سیستم تحلیل شده و سپس با توجه به آن، فرایند اقدام را ادامه دهید.
تأثیر بارداری با کلومیفن در ماه اول
احتمال تخمک گذاری و باروری با داروی کلومید بین 6/5 – 20 % است. البته باید اضافه کنیم که اثر این دارو بستگی به دلیل ناباروری زن دارد. خوب است بدانید آن دسته از زنانی که هیچ مشکلی برای باردارشدن ندارند، حدود 25% میتوانند در هرماهی باردار شوند. بنابراین اگر پس از یک ماه حامله نشدید اصلا نگران نباشید. لازم است تا دوره بیشتری را تکرار کنید. درواقع میانگین زمان انتظار برای باروری در زنان با سن 30 و 36 سال، حدود یک سال است.
احتمال بارداری با کلومید چقدر است؟
پژوهش های متعددی درمورد کلومیفن در نشریه باروری انسان منتشر شده است. در همه آنها، نرخ موفقیت این دارو برای بیش از 5 هزار زن بررسی شد و نتیجه به شرح زیر بود:
- 73% زنان در نهایت تخمک گذاری داشتند.
- 36% سرانجام بارداری با کلومیفن را تجربه کردند.
- 29% زایمان داشتند.
ناگفته نماند که دلیل پایین بودن نرخ زایمان در مقایسه با تخمک گذاری و بارداری به دلیل موارد سقط جنین بود. البته به نظر نمی رسد کلومید خطر سقط را بیشتر کند. از طرف دیگر، نتیجه بخش بودن بارداری با کلومید به این بستگی دارد که دلیل ناباروری زن دقیقا چیست. آن دسته از زنانی که مشکلات تخمک گذاری دارند با مصرف کلومید به نتیجه می رسند. ولی اگر مشکلی غیر از تخمک گذاری وجود داشته باشد، چطور؟
احتمال بارداری با کلومید بستگی به شرایطی متفاوتی دارد.
در مطالعات دیگری که در اسکاتلند انجام شد، نرخ موفقیت بارداری با کلومیفن با تمرکز بر زوجهایی بود که ناباروری غیرقابل توضیح داشتند. این زوج ها به صورت تصادفی در یکی از سه گروه « انتظار» با درمان مبتنی بر مصرف کلومید یا درمان با لقاح درون اسپرم خارج رحم IUI قرار گرفتند.
بهترین زمان شروع مصرف کلومیفن
کلومید یک قرص پنج روزه است. میتوانید درمان را در اولین روزها، مثلا روز دوم چرخه قاعدگی یا دیرتر، مثلا روز پنجم چرخه شروع کنید. البته ناگفته نماند که بسیاری از پزشکان دستور مصرف کلومیفن را برای روزهای سوم، چهارم، پنجم، ششم و هفتم یا روزهای پنجم، ششم، هفتم، هشتم و نهم تجویز میکنند.
اینکه کدام زمانبندی را رعایت کنید چندان اهمیتی ندارد و از طرفی هم مهم است! برای اینکه تخمک گذاری اتفاق بیفتد بهتر است زمانبندی دوم ( پنجم تا نهم) را دنبال کنید و اگر درمان برای بهبود فرایند تخمک گذاری است احتمالا کلومید را با گزینه اول ( سوم تا هفتم) باید مصرف کنید. البته وقتی موضوع کلانی مثل بارداری با کلومیفن مطرح می شود، این جزئیات اهمیت چندانی پیدا نمیکند و فرق چندانی با هم ندارند.
احتمال بارداری شما در هر دو زمانبندی شبیه به هم است و تفاوتی ندارد تجویز پزشک برای شما کدام گزینه باشد.
بارداری با کلومیفن پس از شش ماه
اگر کلومید مصرف کنید ولی پس از شش ماه نتیجه نگرفته باشید، پزشک شما گزینه دیگری را درنظر میگیرد. البته اینکه چنین اتفاقی می افتد دلایلی دارد که در ادامه میخوانیم:
یک- اگر پس از شش ماه مصرف قرص، تخمک گذاری اتفاق نیفتاد، خیلی بعید است که در ماه هفتم یا هشتم نتیجه بگیرید. همچنین در این مسیر به ارتباط سن بالا و بارداری توجه کنید چون هرچه سن زن بالاتر برود، شانس بارداری او کمتر می شود. اگر مشکلی هست، بهترین کار ادامه دادن است.
دو- توجه داشته باشید که افزایش مصرف کلومیفن ممکن است به تنهایی باعث بروز مشکلات باروری شود. آن دسته از زنانی که چندین دوره برای بارداری با کلومیفن اقدام میکنند ممکن است با نازکی پوشش داخلی رحم روبه رو شوند که همین روند جلوی لانه گزینی جنین را در رحم میگیرد. ناگفته نماند که این وضعیت با قطع مصرف قرص پس از مدتی برطرف می شود و عوارض بلندمدت ندارد.
تعدادی از مطالعات قدیمی به تأثیر مصرف مداوم ( بیش از شش دوره) قرص کلومید بر افزایش خطر ابتلا به سرطان اشاره کردند. بنابراین لازم است دوره مصرف خود را به کمتر از شش ماه برسانید.
دز مصرفی قرص کلومید برای بارداری چقدر است؟
پزشک با کمترین دز برای شما شروع میکند که 50 میلی گرم است. اگر با این مقدار، تخمک گذاری نداشته باشید، احتمالا همین دز را یک دوره دیگر تکرار میکنید یا اینکه دز دوم را حدود 50 میلی گرم بیشتر میکند.
دز مصرفی برای بارداری با کلومیفن
بالا رفتن دز مصرفی دارو نشانه بدی نیست و نباید خودتان را نگران کنید. مطالعات نشان میدهند که فقط 46% زنان با دز اول، 50 میلی گرم، بارداری با کلومیفن را تجربه میکنند و 21% دیگر درصورت افزایش دز، تخمک گذاری میکنند و 8% باقی مانده هم بعد از مصرف 150 میلی گرم به نتیجه می رسند.
توجه داشته باشید اگر تخمک گذاری اتفاق افتاد ولی باردار نشدید، پزشک همان دز مصرفی را برای شما نگه میدارد. چون افزایش دز، شانس بارداری شما را بیشتر نمیکند. درواقع دزهای بالاتر کلومید ممکن است عوارضی داشته باشد که تأثیر منفی بر باروری شما می گذارد.
از جمله عوارض مصرف کلومیفن باید به ضخیم شدن مخاط (ترشحات) دهانه رحم اشاره کنیم. ناگفته نماند که وجود این مخاط برای بارور شدن زن بسیار مهم است و کمک میکند تا اسپرم از محیط واژن حرکت کند و به رحم برسد و در نهایت با تخمک دیدار داشته باشد.
عارضه دیگری که با مصرف کلومید به سراغتان می آید و لازم است آن را بشناسید علائمی مثل گرگرفتگی، سردرد، استفراغ، چندقلو یا دوقلوزایی، افزایش کیست های رحمی و مشکلات بینایی است. همچنین دزهای بالای این دارو خطر بروز سندرم تحریک بیش از حد تخمدان را به همراه دارد. بنابراین میتوانید درمورد عوارض مصرف دز بالا با پزشک خود صحبت کنید.
دلایل ناموفق بودن بارداری با کلومیفن چیست؟
فراموش نکنید که دارو قرار نیست معجزه کند ( برخلاف تصور عوام). داروهای بارداری زمانی اثرگذار هستند که در شرایط مناسبی مصرف شوند و درصورتیکه به روش نادرستی مصرف کنید، هیچ نتیجه ای حاصل نمی شود.
خوب است بدانید که درصورت وجود مشکلات بیشتر علاوه بر تخمک گذاری نامنظم یا فقدان تخمک گذاری یا همچنین مشکلات ناباروری مردان که تشخیص داده نشده باشد، شانس موفقیت پایین است.
نکته اینجاست که زوج هایی با مشکل ناباروری بی دلیل چقدر شانس موفقیت برای بارداری با کلومیفن را دارند. از طرف دیگر زنانی که با سختی های بارداری در سنین بالا، کمبود استروژن یا نارسایی تخمدان دست و پنجه نرم میکنند، همیشه از مصرف کلومید نتیجه نمیگیرند. همچنین زنان مبتلا به بیماری های مربوط به تیروئید هم ممکن است به نتیجه نرسند.
ناگفته نماند زنانی که مبتلا به چاقی هستند بهتر است پیش از شروع دوره درمان، وزن خود را کم کنند. به طور کلی مسئله اضافه وزن در بارداری مهم است و بهتر است پیش از شروع درمان، به تناسب سن و میزان چاقی، اقدام به کاهش وزن کنید.
خطرات بارداری در سن بالا را بشناسید
همانطور که بالاتر هم توضیح دادیم لازم است تا به ساعت بدنتان و اتفاقات بیولوژیکی که در آن می افتد دقت کنید. بله منظور ما دقیقا درمورد افزایش سن است. عدد خاصی مثل 35 سالگی مدنظر ما نیست. ما درمورد سنی حرف میزنیم که خطرات بارداری به مراتب قابل بحث تر هستند. مثلا:
در سنین بالاتر زمان باردار شدن طولانی تر می شود. فراموش نکنید که هرزنی با تعداد محدودی تخمک به دنیا می آید. همینکه به اواسط تا اواخر سی سالگی میرسید از تعداد آنها کم می شود و البته کیفیت تخمک ها هم پایین می آید.
همچنین باید اضافه کنیم هرچه سنتان بیشتر می شود روند بارور شدن تخمک ها به سادگی زمانی که جوانتر بودید نخواهد بود. بنابراین اگر سنتان بیشتر از 35 سال است و شش ماه از اقدام به بارداری میگذرد و نتیجه نگرفته اید لازم است موضوع را به پزشک یا متخصص باروری بگویید. البته اونایی که با کلومیفن باردار شدن هم میتوانند درمورد تجربیات خود از مصرف این دارو بیشتر بگویند.
به دکترم گفتم میگن لتروزول بهتره. ناراحت شد. گفت یعنی چی من تشخیص میدم کلو برا تو بهتره. البته یه مدت دچار مشکل بودم با کلومیفن حداقل تخمک گذاری می کنم (کیت مثبت میشه، نمودار دمای پایه بدن می کشم هر ماه اونم تایید می کنه).//گوشواره
همانطور که بالاتر هم نوشتیم امکان بارداری چندقلو با مصرف این دارو بیشتر می شود که با افزایش سن احتمال بارداری دوقلو هم بالاتر می رود. این وضعیت به دلیل تغییرات هورمونی است که باعث رهاسازی بیش از یک تخمک در یک زمان واحد میشود. همچنین با انتخاب روش های کمک بارورسازی مثل آی وی اف این اتفاق با احتمال به مراتب بیشتری خواهد افتاد.
افزایش خطر دیابت بارداری- این نوع دیابت فقط در زمان بارداری به سراغ فرد می آید و رواج آن با افزایش سن بیشتر هم می شود. توجه داشته باشید که دیابت بارداری باید حتما تحت کنترل باشد و با یک رژیم غذایی اصولی و فعالیت بدنی مناسب سطح قند خون فرد کنترل شود.
گاهی نیاز است تا زن باردار دوره دارودرمانی را هم شروع کند و اونایی که با کلومیفن باردار شدن میتوانند از تجربیات خود ضمن ابتلا به دیابت بارداری بیشتر برای افراد دارای تجربه مشابه بگویند. فراموش نکنید که اگر این وضعیت بدون درمان رها شود باعث رشد غیرعادی و بزرگتر شدن نوزاد خواهد شد. هرچه اندازه نوزاد بزرگتر باشد آسیب بیشتری به زن در زمان زایمان وارد میشود.
من یه دوره خوردم همون ماه باردار شدم..چیز بدی نیست اگه باتجویز دکتر باشه و این رو اونایی که با کلومیفن باردار شدن تأیید میکنن.// سمانه بانو1
اگر تخمک گذاری نکنم چطور؟
اونایی که با کلومیفن باردار شدن و تا قبل آشنایی با این دارو ترس مادرنشدن داشتند حتما از ماما میپرسیدند که اگر در زمان مصرف دارو تخمک گذاری نکنند چه اتفاقی می افتد قطعا با این راهنمایی پزشک روبه رو میشدند که پیش از پیشنهاد هر روش درمانی دیگر تلاش خواهند کرد.
البته ناگفته نماند زنان مبتلا به تنبلی تخمدان، با داروی سرطان لتروزول ممکن است نتیجه بهتری برای تحریک تخمدان ها در مقایسه با کلومید بگیرند. همچنین مصرف کلومید همراه با داروی دیابت، متفورین، شانس بارداری موفق در بعضی زنان را افزایش داده است.
من از جمله اونایی که با کلومیفن باردار شدن هستم. من تخمدان کیستیک دارم.۲بار با کلومیفن و یکی دوتا داروی دیگه که دکترم داد باردار شدم.مشکلی هم نداشتم.// مادرجون 1
اگر این دارو منجر به تخمک گذاری شود ولی به مدت شش ماه طول بکشد و شما باردار نشده باشید، گام بعدی مراجعه به کلینیک باروری است ( البته اگر هنوز مراجعه نکرده اید) یا اینکه متخصص احتمالا گنادوتراپین ها ( تزریق داروی باروری) را برایتان تجویز میکند.
سخن ما با شما
داروهای باروری طی سالهای اخیر از جمله گزینه های جدی برای تحریک و تقویت باروری زنان و مردان به شمار میروند. پزشک متخصص زنان و زایمان یا متخصص باروری پس از بررسی دلایل باردار نشدن زن یا مرد، دستورهای لازم را برای اقدام به بارداری زوج تجویز میکند.
بارداری با کلومیفن از جمله روش هایی است که با درنظر گرفتن یک موقعیت مناسب برای بارور شدن تخمک زن، از جمله داروهای اثرگذار و توصیه شده برای زنان درگیر ناباروری است. درصورتیکه که زن سن باروری را رد نکرده باشد یا دچار نارسایی تخمدان، کمبود استروژن یا اضافه وزن نباشد، این دارو شانس اثرگذاری بالایی دارد.
منبع: verywellfamily، mayoclinic
دیدگاهتان را بنویسید