در میان مداخلات زیبایی، تزریق بوتاکس یا سم بوتولینوم رایج ترین عمل زیبایی است. طبق آمار انجمن جراحان پلاستیک آمریکا در سال 2018 بیش از 7 میلیون نفر در ایالت آریزوانا تزریق بوتاکس انجام دادند که این رقم حتی از تعداد ساکنان این ایالت هم بیشتر است.
اکثر افراد تزریق بوتاکس را نوعی درمان برای چین و چروک‌های پوستی می‌دانند در حالی که کاربردهای بوتاکس بسیار متنوع است و برای اسپاسم، انقباضات چشمی (بلفارواسپاسم)، دیستونی دهانه رحم، میگرن و بیش فعالی مثانه و همچنین درمان تعریق بیش از حد زیر بغل استفاده میشود.
داستان بوتاکس و اینکه چطور تزریق این سم جایگاه خود را برای درمان چین و چروک به دست آورد جالب و خواندنی است.
بوتاکس چیست؟
سم بوتاکس یا بوتولینوم توسط باکتری کلوستریدیوم بوتولینوم تولید میشود. در حالت عادی عفونت با کلستریدیوم بوتولینوم باعث بوتولیسم میشود که یک بیماری فلج کننده است. بوتولیسم با فلج کردن عضلات صورت، دهان و گلو شروع و به تدریج در تمام بدن پخش میشود. هنگامی که بوتولیسم عضلات تنفسی را فلج کرد بیمار می‌میرد. در ماه مه سال 2017، در کالیفرنیا شیوع بوتولیسم 10 نفررا در بیمارستان بستری و یک نفر را کشت.
کلستریدیوم بوتولینوم هشت سروتیپ A ، B ، C1 ، C2 ، D ، E ، F ، و G دارد اما فقط از سروتیپ‌های A و B برای درمان‌های پزشکی استفاده میشود.
بوتاکس چگونه کار می کند؟
بر خلاف آنچه برخی پزشکان یا پرستاران می‌گویند بوتاکس سبب رفع چین و چروک‌ها نمی‌شود.
بوتاکس تنها با فلج کردن موقتی عضلاتی که سبب بروز چین‌های پنجه کلاغی یا خط اخم در صورت می‌شوند به رفع چین و چروک کمک می‌کنند. به عبارتی بوتاکس با مسدود کردن انتقال پیام‌های عصبی به ماهیچه‌ها از انقباض آنها و در نتیجه بروز چین و چروک روی پوست پیشگیری می‌کند.
به همین دلیل است که بوتاکس روی چین و چروک‌های اطراف دهان و گونه‌ها و گوشه‌ی چشم‌ها بسیار مؤثر است .
به دنبال تزریق بوتاکس همه چین و چروک‌ها به طور یکسان رفع نمی‌شوند. در حقیقت با افزایش سن خاصیت ارتجاعی پوست کاهش می‌یابد و در پی فلج شدن عضله ممکن است یک چین دائمی ایجاد شود. بوتاکس به رفع کامل چین‌های عمیق کمک نمی‌کند و تنها ممکن است کمی از عمق آن بکاهد.
خاصیت بوتاکس پس از تزریق قابل برگشت نیست، اما به مرور اثر آن کاهش می‌یابد. فلج عضلات به طور معمول طی 48 ساعت پس از تزریق آغاز و طی 5 تا 10 روز کامل میشود. اثرات بوتاکس بین سه تا پنج ماه ماندگار است و در این دوران بهتر است فرد از دیگر روش‌های پیشگیری از پیری زودرس نیز کمک بگیرد.
سم بوتولینوم یا بوتاکس پس از تزریق به عضله، پایانه عصبی را فلج کرده و به این ترتیب مانع از آزادسازی استیل کولین میشود که یک انتقال دهنده عصبی است. بدون آزادسازی استیل کولین، فعالیت عضلات متوقف میشود. این فلج کانونی یا موضعی همان چیزی است که سبب رفع چین و چروک و عدم توانایی عضلات در اسپاسم مجدد میشود. به عبارت دیگر، بوتاکس با “فلج کردن” عضلات ناحیه، چین و چروک‌ها را صاف می‌کند.
علاوه بر ایجاد اختلال در آزادسازی استیل كولین، سم بوتولینوم در آزادسازی میاجی‌های درد و التهابات از جمله ماده P و گلوتامین نیز دخالت دارد و به همین دلیل از سم بوتولینوم برای درمان سردردهای میگرنی استفاده میشود.
از عوارض جانبی بعد از درمان با سم بوتولینوم می‌توان به کبودی، تورم، سردرد، ناراحتی و همچنین ضعف عضلات که ممکن است بر عضلات اطراف عضله تزریق شده تأثیر بگذارد، اشاره کرد.
بوتاکس چگونه کار می کند؟
قبل از تزریق سم بوتولینوم به مدت دو هفته نباید از داروهای ضد انعقاد استفاده کرد تا احتمال بروز کبودی به حداقل برسد. درد در محل تزریق را نیز با استفاده از بی حسی موضعی یا بستن ناحیه می‌توان به حداقل رساند. از سوی دیگر لازم است درمان با سم بوتولینوم را با دوز پایین شروع و به تدریج افزایش داد.
اثرات سم بوتولینوم به مرور زمان از بین می‌‌رود. بعد از چند ماه پایانه عصبی جوانه می‌‌زند و احیا میشود و عملکرد عضله بعد از 120 روز به حالت قبل برمی‌گردد. به عبارت دیگر بوتاکس حدود 120 روز قبل از اینکه پایانه عصبی بتواند خود را بازسازی کند موثر خواهد ماند.
نسخه ژنریک سم بوتولینیوم تیپ A به نام بوتاکس موجود است اما چندین فرمولاسیون دیگر هم وارد بازار شده که از آن جمله می‌توان به دیسپورت اشاره کرد. این فرمول‌ها قابل تعویض نیستند و دوزهای متفاوتی از سم بوتولینوم را دارند که با توجه به وزن مولکولی، مواد تحریک کننده و پروتئین‌های پیچیده تهیه شده‌اند.
7 چین و چروک صورت که با بوتاکس رفع میشود.
پیری جز جدایی ناپذیر زندگی است و بروز چین و چروک‌ها از علایم پیری است.
کلاژن موجود در پوست از فیبرهای پروتئینی ساخته شده است که در کنار الاستین به پوست استحکام بخشیده و سبب کشیدگی و استقامت پوست میشود. تولید کلاژن از اوایل دهه سوم زندگی به مرور کند شده و از همین زمان است که چین و چروک‌ها به تدریج شکل می‌گیرند. برای بسیاری از افراد وجود این چروک‌ها اهمیتی ندارد و وقت و هزینه‌ای را برای رفع آن صرف نمی‌کنند. برعکس آن را نشانه بلوغ و افزایش سن می‌دانند اما برای برخی دیگر علایم پیری خوشایند نیست و سعی در رفع آن دارند.
برای پیشگیری و رفع چروک‌های روی صورت غیر از اصلاح سبک زندگی و ترک دخانیات روش‌های درمانی دیگری هم وجود دارد که از آنجمله می‌توان به لیزرها، پیلینگ‌های شیمیایی، تزریق فیلرها و تزریق سم بوتولونیوم یا همان بوتاکس اشاره کرد.
تزریق بوتولونیوم روی چروک‌های مکانیکال یعنی چروک‌هایی که در پی حرکت عضلات صورت بروز می‌کند بسیار کارساز است. چین‌های استاتیک که وقتی عضلات صورت شل هستند باز هم دیده می‌شوند را باید با به کار گیری ترکیبی از بوتاکس و فیلرها رفع کرد. پیلینگ‌های شیمیایی، میکرودرم ابریژن و رادیوفرکوئنسی، میکرونیدلینگ و لیزر هم در درمان آنها کاربرد دارند.
در ادامه این مقاله به 7 نوع چین و چروک در صورت اشاره می‌کنیم که با تزریق بوتاکس می‌توان با آنها مقابله کرد:
-
خط اخم
خط اخم
این چروک متداول ترین مشکلی است که افراد به خاطر آن به متخصص پوست برای تزریق بوتاکس مراجعه می‌کنند و معمولا شامل خطی بین دو ابرو بالای بینی میشود.
-
چروک‌های پنجه کلاغی
چروک پنجه کلاغی
این چروک‌ها هنگام خندیدن در کناره بیرونی چشم‌ها بروز می‌کنند و دومین نوع شایع چروک‌هایی محسوب می‌شوند که با بوتاکس قابل پیشگیری و درمان هستند.
-
چروک پیشانی
ماهیچه بزرگ روی پیشانی با بالا و پایین رفتن ابروها و انقباض و انبساط ماهیچه‌های پیشانی زمینه ساز بروز خطوط افقی روی پوست پیشانی است که به سادگی با تزریق بوتاکس قابل درمان است.
-
چروک‌های روی پل بینی
چروک پل بینی
این چروک‌ها بعد از بوتاکس خط خم و پنجه کلاغی بیش از پیش ممکن است به چشم بیایند و به همین دلیل افرادی که بوتاکس انجام می‌دهند معمولا این چروک‌ها را نادیده نمی‌گیرند.
-
چروک‌های بالای لب
چروک بالای لب
خطوط عمودی بالای لب معمولا یا ارثی هستند یا به دنبال مصرف سیگار یا تحت تاثیر نور آفتاب به وجود می‌آیند
-
خطوط اطراف دهان
خطوط عمودی اطراف دهان که از سمت بینی تا چانه کشیده می‌شوند از دیگر چروک‌های قابل درمان با بوتاکس و البته به کار گیری همزمان فیلرها هستند.
-
چروک‌های روی چانه
همانند چروک‌های دو طرف دهان، چروک‌های روی چانه را نیز باید به طور همزمان با تزریق بوتاکس و استفاده از فیلرها درمان کرد.
تزریق بوتاکس سبب رفع موقتی چروک‌ها شده و دوامی 120 روزه دارد. از عوارض کوتاه مدت بوتاکس می‌توان به تورم و کبودی، ضعف عضلات و درد اشاره کرد.
منشا بوتاکس
کلستریدیوم بوتولینوم اولین بار توسط دانشمند بلژیکی به نام امیل پیروان ارمنگم پس از شیوع بوتولیسم در بلژیک کشف شد. در دهه 1920 دانشمندان دانشگاه کالیفرنیا، سانفرانسیسکو، برای اولین بار سعی در جداسازی سم بوتولینوم کردند. با این حال، 20 سال طول کشید تا سرانجام سم بوتولینوم توسط دکتر ادوارد شنتز به صورت کریستالی جدا شد.
در دهه 1970 دانشمندان استفاده از سم بوتولینوم را برای درمان استرابیسم (انحراف چشم) شروع کردند. زمانی که این روش درمانی روی میمون‌ها آزمایش می‌شد، محققان متوجه تاثیر سم بوتولینوم روی کاهش چین و چروک در ناحیه پوست بالای بینی و بین دو ابرو شدند.
پس از آنکه سم بوتولینوم در درمان انحراف چشم موثر واقع شد بوتاکس تأیید FDA را برای درمان این مشکل و پس از آن برای انواع کاربردهای پزشکی و آرایشی دریافت کرد.
در اینجا تاریخ تأیید‌های مختلف FDA برای سم بوتولینوم آورده شده است:
- استرابیسموس و بلفارواسپاسم در سال 1989
- پدیستونی دهانه رحم در سال 2000
- رفع چین و چروک پیشانی در سال 2002
- تعریق بیش از حد زیر بغل در سال 2004
- میگرن مزمن و اسپاسم لب فوقانی در سال 2010
- بی اختیاری ادرار در سال 2011
- رفع چروک کنار چشم یا چروک‌های پنجه کلاغی در سال 2013
در آنالیزهای پزشکی سم بوتولینوم از آنجا که اولین تزریق میکروبی برای درمان بیماری بود بسیار مورد توجه قرار گرفت. تزریق فرآورده‌های باکتریایی به بدن انسان اختراع جدیدی است که با گذشت زمان، محققان فرمول‌های بیشتری از آن تهیه می‌کنند و از این ماده همه کاره برای کاربردهای بیشتری بهره می‌برند.
در مقاله های دیگز سایت می توانید در رابطه با تزریق بوتاکس در دوران شیردهی بیشتر بدانید.
حقایقی در مورد بوتاکس
تزریق بوتاکس (سم بوتولینوم نوع A)، به یکی از رایج‌ترین روش‌های زیبایی غیر جراحی در آمریکا تبدیل شده است و با وجود محبوبیت بالا افسانه‌های بسیاری در مورد این روش زبان به زبان می‌چرخد که رایج ترین آنها باور به این موضوع است که به افراد سم بوتولینوم تزریق میشود. اطلاعات نادرست این چنینی می‌تواند مصرف کنندگان را هنگام تصمیم گیری در مورد استفاده یا عدم استفاده از بوتاکس، به جهت اشتباه سوق دهد.
نوع A، قوی‌ترین نوع این سم است که با نام های Botox ، Xeomen و Jeuveau و Dysport به بازار عرضه شده است. تمام این برندها که طور خاص به منظور کاهش چین و چروک صورت و خطوط افقی پیشانی تولید می‌شوند مورد تأیید سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) هستند. از دیگر کاربردهای تأیید شده توسط FDA می‌توان به درمان میگرن، لوچی چشم، بلفارواسپاسم، دیستونی دهانه رحم (تورتیکولیس) و مشکلات مثانه اشاره کرد. سم بوتولیسم نوع B نیز با نام Myobloc به بازار عرضه شده است.
اصطلاح بوتاکس (اولین برند تجاری تولید کننده سم بوتولینیوم) تبدیل به اصطلاح عمومی برای همه این محصولات شده است و حتی افرادی که Dysport یا Myobloc دریافت می کنند آن را با نام کلی بوتاکس می‌شناسند. اگرچه نتایج حاصل از تزریق می‌تواند تا حدی متفاوت باشد اما همه فرمولاسیون‌ها کاملاً مشابه عمل می‌کنند.
کلام آخر
بوتاکس ماده‌ای همه کاره است که معمولاً برای درمان چین و چروک استفاده میشود. به طور کلی، استفاده از بوتاکس نسبتاً بی خطر است و عوارض جانبی کمی دارد. اگر علاقه مند به دریافت درمان‌های بوتاکس هستید بهتر است با متخصص پوست مشورت کنید.
دیدگاهتان را بنویسید