روش های جلوگیری از بارداری و‌‌ میل جنسی

باور عمومی در مورد روش‌های هورمونی جلوگیری از بارداری این است که به‌ دلیل کاهش سطح تستسترون یا القای تصور بارداری سبب کاهش‌‌ میل جنسی‌ می‌شوند. اما این موضوع درست نیست. پاسخ به چرایی این موضوع سخت است. لذت جنسی‌‌، میل جنسی‌ و تحقیق در این رابطه موضوعی پیچیده است که تحت تاثیر روانشناسی، فیزیولوژی، روابط و تعاملات اجتماعی و …دارد و نکته مهم تر اینکه هنوز آناتومی زن و ارگاسم در پزشکی مسایلی ناشناخته و پیچیده‌اند. در این مقاله بیشتر در مورد روش های جلوگیری از بارداری و میل جنسی صحبت خواهیم کرد.

نکته دیگر اینکه گرچه تحقیقات بسیاری در مورد روش‌های جلوگیری از بارداری و‌‌ میل جنسی انجام شده است اما نتایج در هیچکدام یکسان نیست‌. دلیل آن هم این است که وقتی یک روش پیشگیری هورمونی یا یک دستگاه مانند آی یو دی مورد استفاده قرار‌ می‌گیرد، تجارب جنسی شخصی تحت تاثیر این روش ممکن است مشابه یا متفاوت باشد.

از سوی دیگر برخی مسایل نظیر فیزیولوژی زیربنایی این روش‌‌ها‌‌، نوع و سطح هورمون‌های در گردش و حساسیت آن‌‌ها به تغییرات در این سطح، شیوه‌ای که به واسطه آن از بارداری پیشگیری‌ می‌شود (مثلا توقف تخمک گذاری)، انتظارت فرهنگی از رابطه جنسی و لذت جنسی و در نهایت رابطه فرد با همسرش و تصور مثبت یا منفی‌ای که نسبت به روش‌های پیشگیری از بارداری دارند، احساسات دو طرف نسبت به عوارض روش‌های پیشگیری از بارداری یا تاثیر آن در جلوگیری از ابتلا به بیماری‌های مقاربتی می‌توانند در نتایج مطالعات تاثیر گذار باشند.

محققان روند رابطه جنسی را به 4 بخش تقسیم‌ می‌کنند:

• هوس یا‌‌ میل جنسی که به علاقه فرد به برقراری رابطه اشاره دارد.
• برانگیختگی که به تغییرات جسمی و عاطفی و مشارکت فرد در برقراری رابطه اشاره دارد.
• رسیدن به ارگاسم یا لذت جنسی
• درد جنسی

زمانی که قرار است از یک روش پیشگیری از بارداری استفاده شود‌ ابتدا باید این موضوع را در نظر گرفت که در تجربه خوب جنسی چه مسایلی برای فرد اهمیت دارد. اگر استفاده از نوعی روش جلوگیری سبب کاهش‌‌ میل جنسی اما افزایش احتمال رسیدن به ارگاسم شود، آیا از نظر او خوب است یا بد؟

اگر روش پیشگیری سبب لکه بینی و حساسیت بیش از حد سینه‌‌‌ها شود اما 100 درصد از بارداری ناخواسته پیشگیری کند یا مانع از اضافه وزن شود آن را‌ می‌پذیرد یا خیر؟

در اینجا به برخی تحقیقات در رابطه با روش های مختلف جلوگیری از بارداری و تاثیرش بر‌‌ میل جنسی‌ اشاره می‌کنیم:

روش‌های هورمونی ترکیبی و‌‌ میل جنسی

این روش‌‌ها که اصطلاحا به آن CHC‌ می‌گویند شامل مصرف قرص‌‌های هورمونی،‌ حلقه واژینال و پچ هورمونی است.‌ این روش‌‌ها همگی حاوی هورمون استروژن و پروژسترون هستند و با سرکوب تخمک گذاری و ضخیم کردن مخاط دهانه رحم به پیشگیری از بارداری کمک‌ می‌کنند.

• قرص ضد بارداری

تاثیر قرص های ضد بارداری بر میل جنسی

مطالعات انجام شده روی تاثیرگذاری قرص‌‌های ترکیبی بر عملکرد جنسی، ضد و نقیض‌‌‌‌های فراوانی را در نتایج نشان‌ می‌دهد. اما اکثر تحقیقات حاکی از تاثیر مثبت قرص‌‌‌ها بر‌‌ میل جنسی‌‌اند.

نتایج مطالعات روش های جلوگیری از بارداری و میل جنسی در سال 2013

در سال 2013‌ نگاهی به مجموعه مطالعات انجام شده از سال 1970 نشان داد مصرف قرص، از هر 10 نفر در 6 نفر تاثیری بر‌‌ میل جنسی نداشته است، در 2 نفر سبب افزایش میل جنسی و در یک نفر سبب کاهش تمایلات جنسی شده است.

به گفته محققان فرمولاسیون‌‌‌‌های مختلف قرص‌‌‌ها و تعداد روزهایی که فرد قرص هورمونی یا دارونما مصرف‌ می‌کند می‌تواند بر عملکرد جنسی تأثیر بگذارد. قرص‌هایی که دوره‌‌‌‌های هورمونی آن‌‌ها بیش از روز‌های بدون هورمون است نیز احتمالاً باعث افزایش عملکرد جنسی‌ می‌‌شوند. از سوی دیگر مقادیر کمتر استروژن‌ می‌تواند بر عملکرد جنسی خانم‌‌‌ها تاثیر منفی بگذارد.

نتایج مطالعه‌ای در سال 2013 نشان داد تمامی افرادی که از قرص‌هایی با کمترین دوز استروژن استفاده‌ می‌کنند(15‌ میکروگرم) دچار کاهش‌‌ میل جنسی‌ می‌شوند‌‌، در حالی که افرادی که از قرص‌هایی با دوز‌های بالاتر استفاده‌ می‌کنند‌‌، عمدتاً هیچ تغییری را در‌‌ میل جنسی گزارش نمی‌کنند. البته در این مطالعه تعداد افرادی که از قرص‌هایی با دوز کم استفاده‌ می‌کردند‌‌، فقط 140 نفر -و به عبارتی اندک بود. بنابراین گفتن اینکه آیا این نتایج برای همه قابل تعمیم است، آسان نیست.

نتایج مطالعات روش های جلوگیری از بارداری و میل جنسی در سال 2016

در مطالعه دیگری در سال 2016 محققان افرادی را که قرص ضد بارداری مصرف‌ می‌کردند با کسانی که اصلا قرص مصرف نمی‌کردند، در 7 زمینه جنسی از جمله‌‌ میل جنسی مقایسه کردند. نتایج منتشره از مطالعه نشان داد مصرف قرص‌ می‌تواند سبب کاهش‌‌ میل جنسی، برانگیختگی و لذت جنسی شود. البته کاهش‌‌ میل جنسی به معنی رابطه کمتر یا بدتر نبوده است و هر دو گروه نمرات مشابه به رابطه جنسی رضایت بخش داده بودند.

برخی از افراد مدعی‌ می‌شوند چون روش‌های CHC باعث پایین آمدن سطح تستسترون در بدن‌ می‌شوند پس‌‌ میل جنسی را کم‌ می‌کنند اما رابطه تستسترون و‌‌ میل جنسی هنوز به درستی کشف نشده است و در ضمن به اثبات رسیده است کسانی که سطح تستسترون خون‌شان به طور غیرطبیعی بالا است مثل مبتلایان به سندروم تخمدان پلی کیستیک، الزاما‌‌ میل جنسی بالاتری ندارند. با این وجود برای کسانی که‌‌ میل جنسی پایینی دارند گاه مکمل تستسترون تجویز‌ می‌شود.

در سال 2016 در یک آزمایش تصادفی سطح تستسترون خون در داوطلبان قبل و بعد از مصرف قرص پیشگیری اندازه گیری شد و نتایج نشان داد مصرف قرص با کاهش سطح تستسترون همراه بوده است اما این افراد گزارشی از کاهش‌‌ میل جنسی ندادند.

حلقه واژینال و پچ

در مورد این روش‌‌ها مطالعات کمتری صورت پذیرفته است‌ با این وجود مطالعه‌ای نشان داده است کسانی که از حلقه واژینال استفاده‌ می‌کنند 3 برابر بیش از دیگر افراد واژنشان نمناک‌ می‌شود و از خشکی واژن به نسبت کسانی که قرص مصرف‌ می‌کنند، کمتر شکایت دارند. در این تحقیق هم کسانی که از قرص استفاده‌ می‌کردند، هم مصرف کنندگان حلقه و پچ، از افزایش‌‌ میل جنسی در مقایسه با کسانی که از روش‌های غیر هورمونی استفاده‌ می‌کردند، گزارش دادند.

در مطالعه تصادفی دیگری نیز افرادی که برای 3 تا 6 ماه از پچ و حلقه استفاده کرده بودند از افزایش‌‌ میل جنسی در این مدت خبر دادند.

جالب است بدانید برخی از انواع CHC ‌‌ها با چرخه طولانی مدت و مداوم مثل قرص‌‌‌‌های هورمونی با چرخه بلند مدت‌ می‌تواند سبب بهبود سردرد قاعدگی و علایم ناشی از سندروم پیش از قاعدگی شده و در کل شرایط و کیفیت زندگی جنسی فرد را بهبود ببخشند.

مینی پیل‌‌ها و قرص‌‌‌‌های حاوی پروژسترون

این نوع قرص‌‌‌ها با ضخیم کردن مخاط دهانه رحم از بارداری پیشگیری‌ می‌کنند. مطالعات بسیار کمی در رابطه با این نوع قرص‌ها و تاثیر آن‌‌ها بر‌‌ میل جنسی انجام شده است. با این حال در مطالعه‌ای در این زمینه شرکت کنندگان از قرص‌‌‌‌های حاوی پروژسترون، حلقه واژینال‌ و قرص‌‌‌‌های ترکیبی به مدت 3 ماه استفاده کردند. نتایج بررسی نشان داد‌‌ میل جنسی در مصرف کنندگان حلقه به نسبت بالاتر از دیگر افراد بود. همچنین مشخص شد هر سه نوع روش پیشگیری بر‌ میزان تستسترون خون تاثیر‌ می‌گذارد.

در مطالعه دیگری شرکت کنندگان از اسکاتلند و فیلیپین برای 4 ماه قرص پروژسترون و دارو نما مصرف کردند و مشخص شد مصرف این قرص تاثیری در‌‌ میل جنسی داوطلبان نداشته است. در ادامه داوطلبان قرص‌‌‌‌های ترکیبی دریافت کردند و جالب بود که برخلاف فیلیپینی‌‌‌ها که اعلام کردند مصرف قرص هیچ تاثیری بر‌‌ میل جنسی‌شان نداشته است، اسکاتلندی‌‌‌ها از کاهش‌‌ میل جنسی خبر دادند. این موضوع نشان‌ می‌دهد که فیزیولوژی یا تجربیات فرهنگی و اجتماعی افراد در پذیرش روش پیشگیری تاثیر دارد.

تزریقات هورمونی

این نوع روش پیشگیری تنها حاوی هورمون پروژسترون است که بسته به نوع آن هر 8 یا 12 هفته باید دریافت شود. این روش با سرکوب تخمک گذاری و ضخیم کردن مخاط رحم از بارداری پیشگیری‌ می‌کند.

در رابطه با تاثیر تزریقات هورمونی بر‌‌ میل جنسی تحقیقات کافی انجام نشده است‌ اما بر اساس نتایج مطالعه‌ای در ایالت متحده آمریکا مشخص شد افرادی که برای 6 ماه از نوعی تزریق به نام DMPA استفاده کرده بودند در مقایسه با کسانی که از آیودی مسی و غیر هورمونی برای پیشگیری استفاده کرده بودند، 2 تا 3 برابر کاهش‌‌ میل جنسی را تجربه کردند. در مطالعه دیگری در کنیا از هر 10 نفر یک نفر پس از مصرف 6 ماهه DMPA از کاهش‌‌ میل جنسی شکایت داشت و از هر 15 نفر، 2 نفر به دلیل کاهش‌‌ میل جنسی‌ این روش را کنار گذاشتند. این مطالعه ثابت کرد تزریقات روی تمامی خانم‌‌‌ها اثر یکسانی ندارد.

در مطالعه دیگری در کنیا روی تزریقات هورمونی هیچ گزارشی از کاهش‌‌ میل جنسی مخابره نشد و برعکس نمرات مربوط به لذت جنسی و ارگاسم بالا رفت. مطالعه دیگری بین نوجوانان 14 تا 17 ساله نشان داد به کارگیری این روش هیچ تفاوتی در‌‌ میل جنسی به وجود نمی‌آورد. مطالعه‌ای در بزرگسالان نیز نتایج مشابهی داشت.

از مزایای تزریقات هورمونی این است که فرد لازم نیست روزانه از قرص استفاده کند و تنها باید هر 8 تا 12 هفته مراقب باشد تا نوبت تزریق به تاخیر نیافتد. این روش همچنین سبب کاهش خونریزی قاعدگی و‌ میگرن‌ می‌شود. احتمال افزایش‌‌ میل جنسی نیز وجود دارد.

ایمپلنت

ایمپلنت ابزاری حاوی هورمون پروژسترون است که در بازو کار گذاشته‌ می‌شود و با سرکوب تخمک گذاری و ضخیم کردن دهانه رحم‌ می‌تواند تا سه سال از بارداری پیشگیری کند. از هر 20 نفری که از ایمپلنت استفاده‌ می‌کنند یک نفر از کاهش‌‌ میل جنسی شاکی است.

در مطالعه‌ای مقایسه‌ای بین ایمپلنت و آی یو دی مسی انجام شد و مشخص شد کسانی که از ایمپلنت استفاده‌ می‌کنند‌‌ میل جنسی پایین تری دارند اما این موضوع سبب نمی‌شود که این روش را کنار بگذارند. در مطالعه دیگری مشخص شد عملکرد جنسی افراد بعد از گذشت 3 تا 6 ماه از کاشت، بهتر‌ می‌شود. به عبارتی ایمپلنت‌‌‌ها در افراد کمی سبب کاهش‌‌ میل جنسی‌ می‌شوند و در اکثر مصرف کنندگان تغییری در زندگی رخ نمی‌دهد. حتی این احتمال وجود دارد که کاشت با کاهش استرس و نگرانی ناشی از‌ بارداری‌‌‌‌های ناخواسته‌‌، زندگی جنسی فرد را بهبود ببخشد. کاشت مؤثرترین شکل کنترل تولد است و از هر 2000 نفری که از این روش استفاده‌ می‌کنند، سالانه تنها یک نفر باردار‌ می‌شود. کاشت همچنین درد قاعدگی را کاهش‌ می‌دهد.

آی یو دی‌‌‌‌های هورمونی و مسی

دو نوع‌‌‌‌ آیودی وجود دارد: هورمونی و مسی

آی یو دی‌‌‌‌های هورمونی با آزاد کردن پروژسترون سبب غلیظ شدن‌ مخاط دهانه رحم شده و گاهی سبب توقف تخمک گذاری می‌شوند. انواع مسی نیز در عملکرد اسپرم اختلال ایجاد‌ می‌کنند.

هر دو دستگاه بسته به نوع دستگاه درون رحم قرار‌ می‌‌گیرند و‌ می‌توانند بین 3 تا 10 سال موثر عمل کنند.

در مطالعه‌ای مشخص شد از هر 10 نفر شرکت کننده‌ای که از آیودی استفاده کرده بود 9 نفر اعلام دچار هیچ تغییری در‌‌ میل جنسی نشد. در تحقیق دیگری از هر 10 نفر 3 نفر از افزایش‌‌ میل جنسی خبر دادند. آی یو دی هورمونی در مقایسه با انواع مسی یا سایر روش‌های غیر هورمونی تمایلات جنسی را بیشتر و درد قاعدگی را کمتر‌ می‌کند.

آی یو ذی نیز همانند تزریقات هورمونی و کاشت، روشی موثر در پیشگیری از بارداری است. سالانه از هر 500 نفری که از آیودی هورمونی استفاده‌ می‌کند تنها یک نفر و از هر 500 نفری که از آیودی مسی استفاده‌ می‌کنند 4 نفر باردار‌ می‌شوند. در ابتدای ممکن است خانم دچار خونریزی بلند مدت شود که بعد از چند ماه این موضوع رفع شده و درد قاعدگی نیز کاهش‌ می‌یابد. به دنبال این موضوع تجربه جنسی فرد نیز بهبود‌ خواهد یافت.

اگر روش پیشگیری از بارداری بر زندگی جنسی اثر منفی داشت چه باید کرد؟

انتخاب روش پیشگیری انتخابی مادام العمر نیست. حتی اگر از آی یو دی یا کاشت استفاده کرده‌اید‌ می‌توانید قبل از فرا رسیدن تاریخ انقضا آن را بردارید. قبل از هر اقدامی اما در مورد مسایلی که ممکن است سبب کاهش‌‌ میل جنسی شما شده باشند تحقیق کنید. استرس کاری و شغلی، رابطه نامناسب با همسرو ….
اگر به تازگی روشی را شروع کرده‌اید و گمان‌ می‌کنید اثر منفی بر‌‌ میل جنسی شما داشته چند ماهی دست نگه دارید تا بدن با این روش سازگار شود. در غیر این صورت روش را تغییر دهید.