اگر قصد دارید در دوران شیردهی از روش های پیشگیری از بارداری استفاده کنید، باید روشی را انتخاب کنید که 100 درصد از آن مطمئن باشید. باید مواظب باشید روش پیشگیری از بارداری انتخابیتان برای کودک بی خطر باشد، خودتان با آن احساس راحتی داشته باشید و در پیشگیری از بارداری هم مؤثر باشد. در این مقاله به طور کامل در رابطه با جلوگیری از بارداری در دوران شیردهی صحبت می کنیم.
از چه زمانی پس از زایمان باید جلوگیری از بارداری را شروع کرد؟
پس از زایمان درمورد روش های پیشگیری از بارداری هیچگونه ریسکی نکنید. به محض اینکه برای برقراری رابطه جنسی بعد از زایمان احساس آمادگی کردید، باید روشهای پیشگیری از بارداری را هم آغاز کنید.
برخی از روشهای پیشگیری از بارداری به چند هفته زمان نیاز دارند تا در بدن مؤثر باشند. به یاد داشته باشید که تمامی اطلاعات مورد نیاز خود را از پزشکتان بگیرید و تا زمانی که روش پیشگیری از بارداریتان مؤثر شود، از برقراری رابطه جنسی خودداری کرده یا از موانع خاص استفاده کنید.
بارداری ناخواسته پس از زایمان میتواند بسیار شوکه کننده باشد. خوشبختانه روشهای پیشگیری از بارداری فراوانی برای مادران شیرده وجود دارند که کمک میکنند بارداری ناخواسته اتفاق نیافتد.
آیا شیردهی از باردار شدن جلوگیری نمیکند؟
بهتر است پاسخ این سئوال را به یک باره و برای همیشه روشن کنیم: شیردهی روشی مؤثر برای پیشگیری از بارداری نیست و جلوگیری از بارداری در دوران شیردهی، ضروری است.
این مسئله درست است که در شیردهی مکرر میزان پرولاکتین بالا رفته و روی محور هیپوفیز تخمدان هیپوتالاموس اثر گذاشته و از تخمک گذاری پیشگیری میکند. با این حال، نمیتوان با قاطعیت گفت که نخستین تخمک گذاری پس از زایمان چه زمانی رخ میدهد و تا زمانی که رخ نداده است، نمیتوان از وقوع آن مطلع شد. مشکل اینجاست که از یکی از دو طریق زیر از آن مطلع میشوید: یا پریود خواهید شد و یا باردار.
با اینکه احتمال آن پایین است اما ممکن است 2 الی 3 ماه پس از زایمان تخمک گذاری آغاز شود؛ حتی اگر به صورت مکرر شیردهی داشته باشید و 50 درصد زنانی که شیردهی کامل ندارند، پیش از هفته ششم پس از زایمان، مجدداً تخمکگذاری خواهند داشت. به همین دلیل، اگر قصد ندارید باردار شوید، بهتر است از دیگر روشهای پیشگیری از بارداری که برای مادران شیرده بی خطر هستند، استفاده کنید.
روشهای جلوگیری از بارداری در دوران شیردهی
شیردهی و جلوگیری از بارداری
امروزه روشهای مختلفی برای جلوگیری از بارداری در دوران شیردهی وجود دارند. با این حال، با توجه به متفاوت بودن بدن هر فرد، ممکن است برای برخی افراد چندان روشهای متنوعی وجود نداشته باشند.
روش پیشگیری از بارداری دوستتان ممکن است برای شما مؤثر نباشد. بهترین روش پشگیری از بارداری برای شما همان روشی است که با نیازهای شخصیتان همخوانی دارد و از آنجایی که بدنتان تغییرات زیادی را پشت سر گذاشته است، روش پیشگیری از بارداری که قبلاً برایتان مؤثر بوده است ممکن است دیگر کارساز نباشد.
بهتر است تمام گزینه ها را بشناسید تا درمورد روش جلوگیری از بارداری در دوران شیردهی آگاهانه تصمیم بگیرید.
هورمون استروژن در کاهش شیر نقش دارد. بنابراین، استفاده از هرگونه روش پیشگیری از بارداری که سبب ترشح استروژن میشود – مانند محصولات خوراکی، برچسبها یا حلقه واژینال – در دوران شیردهی توصیه نمیشود. به دلیل وضعیت حاد دلمه شوندگی در اوایل دوره پس از زایمان، حتی زنانی که شیردهی ندارند نیز باید تا حداقل 3 هفته پس از زایمان، از مصرف محصولات پیشگیری از بارداری حاوی هورمون استروژن خودداری کنند.
قرصهای هورمونی پیشگیری از بارداری
بسیاری از زنان این سئوال را دارند که “آیا در دوران شیردهی میتوان از روشهای پیشگیری از بارداری استفاده کرد؟”
ممکن است به گوش شما هم رسیده باشد که استفاده از قرصهای ضد بارداری در دوران شیردهی خطرناک است. با این که قرصهای خوراکی ضد بارداری خطری برای نوزاد ایجاد نمیکنند، ممکن است برای میزان شیردهیتان خطرناک باشند.
قرصهای ضد بارداری حاوی استروژن و پروژسترون هستند. از آنجایی که استروژن سبب کاهش میزان شیر میشود، معمولاً توصیه میشود مادران شیرده از مصرف قرص های ضد بارداری خودداری کنند. اگر برای پیشگیری از بارداری قصد دارید از روشهای هورمونی استفاده کنید، باید حداقل تا ماه ششم پس از زایمان و تا یادگیری مهارتها و الگوهای شیردهی، از مصرف آنها پرهیز کنید.
اگر مصرف قرصهای ضد بارداری را ترجیح میدهید، میتوانید قرص هایی را مصرف کنید که تنها حاوی پروژسترون هستند و به آنها مینی قرص هم گفته میشود. برخی از زنان تجربه موفقی در مصرف مینی قرصها داشته اند در حالی که به گفته دیگران با مصرف این قرص ها برای مدتی طولانی لکه بینی داشته اند. برخی افراد دیگر نیز گفته اند در نتیجه مصرف این قرصها میزان شیرشان کاهش یافته است هرچند که چنین گزارشاتی بسیار نادر هستند.
مینی قرصها درست به اندازه قرصهای ضد بارداری مؤثر هستند هرچند که باید به صورت مداوم و در ساعات مشخصی مصرف شوند تا مؤثر باشند. طبق گزارشات، این قرصها چیزی در حدود 87 تا 99.7 درصد در پیشگیری از بارداری مؤثرند. میزان تأثیرگذاری این قرص به نحوه مصرف آن بستگی دارد بنابراین مراقب باشید که دستور مصرف آن را دقیقاً رعایت کنید.
مینی قرص و آی یو دی برای جلوگیری از بارداری در دوران شیردهی
دستگاه IUD برای جلوگیری از بارداری در دوران شیردهی
در حال حاضر دستگاههای درون رحمی یا آی یو دی مؤثرترین روش پیشگیری از بارداری هستند. این دستگاهها برای افرادی که به دنبال روش طولانی مدت و قابل برگشت پیشگیری از بارداری هستند، بسیار مفیدند.
دو نوع دستگاه IUD وجود دارد: غیر هورمونی (مسی) و هورمونی. از آنجایی که دستگاههای آی یو دی تنها حاوی هورمون پروژسترون هستند، هر دو نوع آنها برای مادران شیرده بی خطر هستند.
آی یو دی مسی
آی یو دی مسی غیر هورمونی است. این دستگاه یک تکه فنر است که با مس پوشانده شده است و در رحم قرار میگیرد. این دستگاه تا ده سال میتواند از باردار شدن جلوگیری کند. آی یو دی مسی از کشت، حرکت اسپرم و بارور شدن پیشگیری میکند. از آنجایی که هورمون ترشح نمیکند، لازم نیست درمورد تأثیر آن بر شیردهیتان نگران باشید.
در بسیاری از زنانی که از آی یو دی مسی استفاده میکنند، قاعدگی سنگینتر و طولانیتر میشود. بنابراین اگر در حال حاضر پریود سنگین دارید یا دل درد آن شدید است، ممکن است این گزینه زیاد مناسب شما نباشد.
آی یو دی هورمونی
آی یو دی، هورمونی پروژسترون ترشح میکند اما این هورمونها مستقیماً وارد بافت رحمی میشوند و تنها مقدار کمی از آن وارد جریان خون میشود. به نظر بعید میرسد آی یو دی که پروژسترون ترشح میکند، تأثیری روی میزان شیر داشته باشد.
دستگاه آی یو دی بیش از 99 درصد در پیشگیری از بارداری مؤثر است؛ یعنی از هر 100 خانمی که دستگاه آی یو دی دارند، کمتر از یک نفر در سال نخست استفاده از آن باردار خواهد شد. این دستگاه ضد بارداری برخلاف دیگر روشهای پیشگیری از بارداری، مؤثر و راحت است چرا که نیازی نیست مرتباً آن را کنترل کرد.
اگر قصد دارید از روشهای ضد بارداری برای حداقل یک سال استفاده کنید، آی یو دی گزینه بی خطر و مؤثری است. هنگامی که قصد باردار شدن داشتید، باید از پزشک وقت گرفته و دستگاه را بیرون بیاورید. هنگامی که برداشته شد، میتوانید فوراً اقدام به باردار شدن کنید.
ایمپلنت
ایمپلنت نوع دیگری از روشهای بلندمدت پیشگیری از بارداری است که بسیار مؤثر است. در این روش پزشک یک میله کوچک – تقریباً به اندازه یک چوب کبریت – را زیر پوست بازو قرار میدهد. هنگامی که این دستگاه در جای خود کاشته میشود، میتواند تا 3 – 4 سال از بارداری پیشگیری کند.
ایمپلنت هورمون پروژسترون ترشح میکند و بنابراین به عنوان یک روش ایمن برای پیشگیری از بارداری در دوران شیردهی شناخته میشود.
آمپول
اگر به دنبال روش طولانی مدت نیستید اما قصد هم ندارید هر روز قرص مصرف کنید، میتوانید از آمپول ضدبارداری استفاده کنید – اما این روش پیشگیری از بارداری هورمونی است و هر سه ماه یک بار، یک آمپول پروژستین به شما تزریق خواهد شد.
در صورت استفاده صحیح، این آمپولها بیش از 99 درصد در پیشگیری از بارداری مؤثر هستند. زنانی که زمان تزریق آمپول را عقب میاندازند یا بدون برنامه آن را تزریق میکنند، در مقایسه با زنانی که هر 13 هفته یک بار آمپول را تزریق میکنند، بیشتر در معرض باردار شدن قرار دارند و لازم است از روشهای دیگر مانند کاندوم نیز استفاده کنند.
لازم به ذکر است که پس از توقف تزریق پروژسترون، زمان زیادی – حدوداً یک سال – برای بازگشت قابلیت باروری موردنیاز است.
پیشگیری غیرهورمونی از بارداری در دوران شیردهی
روش های غیرهورمونی پیشگیری از بارداری
افرادی که نمیخواهند از روشهای هورمونی استفاده کنند، انتخابهای زیادی دارند. روشهای مسدود کننده از ورود اسپرم به رحم جلوگیری میکنند. از این روشها تنها در زمان دخول استفاده میشوند و اکثر آنها را بدون تجویز پزشک میتوان تهیه کرد. روشهای مسدود کنندهای که در زیر معرفی شد هاند همگی در زمان شیردهی بیخطر هستند.
کاندوم های مردانه
کاندوم های مردانه پرمصرف ترین روش مسدود کننده پیشگیری از بارداری هستند. آنها را میتوان به راحتی تهیه کرد و بهترین حفاظت را در مقابل بیماریهای مقاربتی دارند.
اگر به درستی از کاندوم مردانه استفاده شود، تا 98 درصد در پیشگیری از بارداری مؤثر خواهد بود. با این حال، در حالت رایج استفاده از آنها، یعنی همان حالتی که بسیاری از افراد به کار میگیرند، تأثیرگذاری آن 80 الی 85 درصد خواهد بود.
هنگام استفاده از کاندوم لاتکس که مؤثرترین نوع کاندوم در پیشگیری از بارداری است، مواظب باشید که تنها از لوبریکانتهای آبی یا سیلیکونی استفاده کنید چرا که لوبریکانتهای روغنی سبب پاره شدن لاتکس – ماد های که کاندوم از آن ساخته شده است – خواهند شد.
کاندوم های زنانه
کاندوم زنانه یک کیسه نازک، پلاستیکی و شل است که در هر دو طرف به یک حلقه متصل است تا آن را در محل مناسب نگه دارند. این کاندوم را میتوان از 8 ساعت پیش از رابطه جنسی در واژن قرار داد. کاندوم زنانه میتواند هم برای پیشگیری از بارداری و هم برای پیشگیری از ابتلا به بیماریهای مقاربتی مورد استفاده قرار گیرد.
اگر از آن به درستی استفاده شود، تأثیرش 95 درصد خواهد بود. در “حالت رایج استفاده” از آن، و در صورتی که همراه با آن از روش دیگری استفاده نشود، تأثیرش در پیشگیری از بارداری 79 درصد خواهد بود.
دیافراگم یا کاپ/محافظ سرویکال
دیافراگم و جلوگیری از بارداری در شیردهی
دیافراگم یا کاپ سرویکال قطعات سیلیکونی به شکل فنجان یا ظرف کوچک هستند که پیش از دخول در واژن قرار داده میشوند تا دهانه رحم را بپوشانند و از رسیدن اسپرمها به رحم پیشگیری کنند. این کاپها به تنهایی قدرت بالایی در پیشگیری از بارداری ندارند. عملکرد آنها همراه با اسپرم کش – کرم یا ژلی که اسپرم را از بین میبرد – بسیار بهتر است. اما حتی درصورت استفاده آنها همراه با دیگر روشها، میزان تأثیرگذاریشان بسته به نوع استفاده، 88 الی 94 درصد خواهد بود.
روشهای مسدود کننده تنها با تجویز پزشک قابل تهیه هستند چرا که برای استفاده درست از آنها، باید توسط پزشک در محل مناسب خود قرار گیرند.
اسفنج
اسفنج ضدبارداری یک تکه فوم کوچک است که برای پیشگیری از بارداری، پیش از دخول در واژن قرار میگیرد. این اسفنج حاوی اسپرم کش است و با پوشاندن دهانه رحم، از ورود اسپرمها به آن جلوگیری میکند.
به یاد داشته باشید که ممکن است اسپرم کش منجر به سوزش، خارش و حساسیت شود.
در صورت استفاده نادرست اسفنج، تأثیرگذاری آن 88 درصد خواهد بود اما این میزان پس از زایمان به 76 درصد کاهش مییابد.
اسپرم کش
اسپرمکش نام رایجی است که برای توصیف ماده شیمیایی که اسپرمها را از بین میبرد، استفاده میشود. اسپرم کش به صورت کرم، ژل، فوم، شیاف و فیلم (لایه غشائی) موجود است. در صورتی که تنها از اسپرم کش استفاده شود، باید تا حد امکان در نزدیکی دهانه رحم قرار داده شود. این وسیله را 10 الی 15 دقیقه پیش از دخول داخل واژن قرار میدهند و تأثیر آن تا یک ساعت پس از مصرفش، باقی خواهد ماند. اسپرم کش را تا حداقل 6 ساعت پس از رابطه جنسی بیرون نیاورید. در صورتی که از اسپرم کش به تنهایی استفاده کنید، تأثیر آن در پیشگیری از بارداری 70 درصد است. به همین دلیل، زنانی که اسپرم کش استفاده میکنند، معمولاً در کنار آن از دیافراگم یا کاپ سرویکال استفاده میکنند.
پیدا کردن روشی مناسب برای پیشگیری از بارداری میتواند دشوار باشد. ممکن است مادران شیرده احساس کنند حق انتخاب کمی دارند به ویژه اگر در گذشته از قرصهای ترکیبی ضدبارداری، حلقه یا برچسب برای پیشگیری از بارداری استفاده کرده باشند.
خوشبختانه گزینه های فراوان دیگری وجود دارند، بنابراین میتوانید برای انتخاب مناسبترین روش پیشگیری از بارداری، با پزشکتان مشورت کنید.
دیدگاهتان را بنویسید