آمنوره یا فقدان قاعدگی ، دلایل و راه های درمان

آمنوره به معنی نبود یا متوقف شدن قاعدگی ماهانه است. اگر تا کنون پریود نشده اید یا چند مرتبه قاعدگیتان رخ نداده است، احتمالاً برایتان سئوال باشد بدنتان چه مشکلی دارد.

آمنوره چیست؟

آمنوره به عنوان یک بیماری قاعدگی در نظر گرفته می شود. دو نوع آمنوره وجود دارد: اولیه و ثانویه.

آمنوره اولیه به وضعیتی اشاره دارد که زنان جوان تاکنون پریود نشده اند. تقریباً تمامی دختران در سنین 9 تا 15 سال و یا 2 تا 3 سال پس از رشد سینه ها، پریود می شوند. آمنوره ثانویه برای وضعیتی به کار می رود که پریود زنانی که پیشتر قاعدگی داشته اند متوقف شده باشد. برای مثال اگر 2 سال پس از شروع قاعدگی پریودها منظم بوده اند و اکنون متوقف شده اند، آمنوره ثانویه است. یا مثلاً هنگامی که در طول سال، 2 یا 3 مرتبه قاعدگی دارید یا گاهی اوقات تا 6 ماه قاعدگی رخ نمی دهد.

چه چیزی سبب بروز آمنوره می شود؟

علل زیادی برای آمنوره وجود دارند و عبارتند از:

• بارداری از دلایل رایج آمنوره

اگر خانمی از لحاظ جنسی فعال باشد و از روش های پیشگیری از بارداری استفاده نکند، یا اگر روش پیشگیری از بارداری اش موفق نباشد، آمنوره ممکن است نشان دهنده بارداری باشد.

• تغییر وزن

اگر وزن بانوان کاهش یا افزایش داشته باشد، ممکن است پریود نشود یا چند مرتبه در سال پریود نشود چرا که تعادل لازم در رژیم غذایی را ندارد و نمی تواند بدنش را سالم نگه دارد یا به این دلیل که بیماری مزمن دارد.

• غذا خوردن نامنظم

بسیاری از زنان اگر بسیار لاغر باشند (BMI پایین)، آنورکسی، گاو گرسنگی یا دیگر اختلالات غذایی مانند حالت تهوع داشته باشند، یا برای کاهش وزن از رژیم غذایی استفاده کنند، ممکن است آمنوره داشته باشند.

• ورزش

دخترانی که ورزش هایی مانند دو یا ژیمناستیک انجام می دهند یا در فعالیت هایی مانند باله شرکت می کنند معمولاً آمنوره ورزشی دارند. این وضعیت ممکن است به خاطر وزن پایین، کاهش وزن یا استرس باشد. حتی ورزشکاری که وزن نرمال دارد ممکن است به اندازه ای مواد غذایی لازم را دریافت نکند که بتواند بدن را سالم نگه دارد و در نتیجه قاعدگی اش رخ ندهد.

• سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) از دلایل رایج آمنوره

دخترانی که PCOS دارند معمولاً چرخه قاعدگی نامنظم دارند و میزان موهای زائد و آکنه در آنها افزایش می یابد. آن ها معمولاً اضافه وزن دارند و ممکن است قاعدگی نداشته باشند (آمنوره) یا قاعدگی نامنظم داشته باشند، مثلاً کمتر از 9 مرتبه قاعدگی در سال یا گذشت 3 ماه یا بیشتر بدون داشتن قاعدگی.

• چاقی مفرط

اضافه وزن احتمال نامنظم بودن قاعدگی ها را بیش تر می کند.

• مشکلات غدد درون ریز از دلایل رایج آمنوره

میزان پایین یا بالای هورمون تیروئید ( مشکلات تیروئیدی )، میزان بسیار زیاد یا بسیار کم هورمون های آدرنال مانند کورتیزول و پرولاکتین بسیار زیاد، هورمونی که توسط غده هیپوفیز در مغز ترشح می شود، می تواند باعث نامنظم شدن قاعدگی یا آمنوره شود. پرولاکتین بالا می تواند در نتیجه مصرف داروهایی مانند ریسپریدون و آمیودارون نیز ایجاد شود.

• بیماری مزمن

دخترانی که بیماری های مزمن مانند بیماری کرون، بیماری شکم، فیبروم کیستیک، بیماری سل جلدی، دیابت و دیگر بیماری ها را دارند ممکن است به خاطر وزن پایین، استرس یا تشدید بیماری، قاعدگی نامنظم یا آمنوره داشته باشند.

• مصرف داروهای شیمیایی و گیاهی

مصرف داروهای شیمیایی و گیاهی

برخی داروها می توانند سبب بروز آمنوره شوند. مطمئن شوید درمورد تمام این داروها و داروهای تقویتی بدون نسخه و داروهای گیاهی که مصرف می کنید، با پزشک خود مشورت کنید.

• مشکلات تخمدان

گاهی اوقات تخمدان ها به دلیل مشکلات ژنتیکی مانند سندرم ترنر، رادیوتراپی یا شیمی درمانی برای درمان تومور، کمبود فولیکول در تخمدان ها و دلایل دیگر، استروژن کافی برای قاعدگی را تولید نمی کنند. این وضعیت کمبود اولیه تخمدان نام دارد و با هورمون هایی درمان می شود که جایگزین استروژنی هستند که تخمدان ها در حالت عادی تولید می کنند.

• اختلالات مادرزادی دستگاه تولید مثل

اختلال مادرزادی مانند رحم ناقص یا عدم وجود رحم در بدن می تواند منجر به نبود قاعدگی شود. اگر دختر نوجوانی 15 سال یا بیشتر داشته باشد و 3 سال از رشد سینه ها گذشته باشد اما پریود نشده باشد، ممکن است برای اختلالات مادرزادی معاینه شود و برای معاینه میزان رشد رحم، سونوگرافی تجویز شود.

• روش های پیشگیری از بارداری (دستگاه IUD، ایمپلنت، آمپول ضدبارداری و قرص ضد بارداری)

برخی روش های ضد بارداری باعث می شوند پریود نشوید یا پریودها رد شوند. این یکی از عوارض جانبی طبیعی این داروها است (و به همین دلیل است که برخی زنان این نوع داروها ر ا ترجیح می دهند). اگر درمورد بارداری یا آمنوره نگران هستید، باید با پزشک خود صحبت کنید.

آمنوره چگونه تشخیص داده می شود؟

تشخیص آمنوره یا فقدان قاعدگی

پریود نشدن برای بیشتر از چند ماه طبیعی نیست، و پیدا کردن علت آن مهم است. اگر از روش ضد بارداری استفاده می کنید، آمنوره ممکن است کاملاً طبیعی باشد اما باید با پزشک خود درمورد آن مشورت کنید. تشخیص بیماری با تست بارداری و معاینه پزشکی توسط پزشک آغاز می شود.

این معاینه با بررسی سابقه پزشکی آغاز می شود.

برای مثال پزشک ممکن است سئوالات زیر را از شما بپرسد:

• چه زمانی به بلوغ رسیده اید؟ چه زمانی سینه ها و موی زائد رشد کرده اند؟
• آیا تا کنون خونریزی واژینال داشته اید؟
• آخرین بارداری شما چه موقع بوده است؟
• آیا وزنتان تغییر کرده است؟
• آیا استرس دارید یا افسرده هستید؟
• آیا غذا هایی هستند که آن ها را نخورید؟ آیا سعی کرده اید با رژیم غذایی وزن کم کنید؟ چه قدر باید تلاش کنید تا وزن خود را به حد موردنیاز خود برسانید؟
• چه قدر ورزش می کنید؟ چه ورزش هایی انجام می دهید؟
• آیا احساس می کنید موهای روی صورت یا شکمتان بیشتر از دیگر زنان خانواده است؟
• آیا تا کنون رابطه جنسی یا دخول داشته باشید؟
• آیا از روش های ضدبارداری استفاده می کنید؟
• آیا از داروهای گیاهی یا تقویتی استفاده می کنید؟ چه داروهایی؟

قسمت دیگر معاینه، معاینه فیزیکی است. پزشک قلب، ریه و غده تیروئید را معاینه می کند و بدن را برای آکنه و تغییرات پوستی و موهای زائد را بررسی می کند. باید به پزشک خود بگویید که تا کنون موی زائد بدن، به ویژه موی صورت (لب بالا، فک و چانه)، سینه یا بدن را برداشته اید یا نه.

پزشک تعیین می کند که آیا برای بررسی پرده بکارت، لابیا، واژن، دهانه رحم و رحم به معاینه فیزیکی نیاز دارید یا خیر. به جای معاینه فیزیکی لگن، پزشک ممکن است برخی نقاط لگن مانند پرده بکارت را بررسی کند یا با قرار دادن یک وسیله کوچک در واژن، از درست بودن اندازه آن مطمئن شوید. همچنین ممکن است پزشک برایتان سونوگرافی تجویز کند.

سپس ممکن است پزشک برای بررسی میزان هورمون ها آزمایش خون تجویز کند یا شما را به متخصص زنان و زایمان معرفی کند.

آیا گذشتن موعد قاعدگی مهم است؟

گذشتن موعد قاعدگی

اگرچه بسیاری از دختران در اوایل قاعدگی به خاطر استرس و بیماری برخی ماه ها پریود نمی شوند، قاعدگی منظم نشانه سلامتی و تولید استروژن کافی برای قوی نگه داشتن استخوان ها است. بنابراین اگر پریود نمی شوید، باید علت آن را بیابید و شیوه درمان مناسب برای آن را پیدا کنید.

آیا مصرف ویتامین ها ضروری است؟

بدن روزانه به 1300 میلی گرم کلسیم و 600 واحد ویتامین D نیاز دارد. اگر روزانه 8 لیوان شیر بنوشید، 1200 میلی گرم کلسیم و ویتامین D خواهید گرفت.  ماست حدوداً 400 میلی گرم کلسیم دارد. دیگر منابع غذایی کلسیم عبارتند از: پنیر سویا، آب پرتقال، سویا و شیربرنج. غذاهای سرشار از کلسیمی را مصرف کنید که در طول روز بتوانید آن ها را بخورید.

درمان آمنوره چیست؟

درمان به علت آمنوره یا فقدان قاعدگی بستگی دارد و می تواند شامل موارد زیر باشد:

• تغییر الگوی ورزش
• مشورت با پزشک تغذیه و داشتن رژیم غذایی سالم
• مراجعه به مشاور برای رفع استرس یا اختلال تغذیه ای
• هورمون هایی مانند پروژسترون، استروژن یا قرص های ضد بارداری

بیشتر بیماری هایی که سبب آمنوره می شود را می توان با دارو و تغییر سبک زندگی درمان کرد. موضوع مهم این است که انتخاب های خود را شناسایی کرده و بهترین شیوه درمان را انتخاب کنید. مطمئن شوید که کلسیم و ویتامین D کافی را دریافت کنید.