پروژسترون یک هورمون جنسی زنانه است که بعد از تخمک گذاری هر ماه عمدتا در تخمدان ها تولید می‌شود. این هورمون نقش مهمی در چرخه قاعدگی و بقای حاملگی ایفا می‌کند. پروژسترون به تنظیم چرخه کمک می‌کند. اما وظیفه اصلی آن آماده سازی رحم برای بارداری است. پس از تخمک گذاری در هر ماه، پروژسترون به ضخیم شدن دیواره رحم کمک می‌کند تا برای تخمک بارور آماده شود. اگر تخمک مورد نظر به درجه باروری نرسیده باشد، میزان پروژسترون کم شده و پریود آغاز می‌شود. اگر تخمکی که به باروری رسیده است در دیواره رحم قرار بگیرد، پروژسترون به نگهداری از سطح رحم در زمان حاملگی کمک می‌کند.
این هورمون برای رشد سینه و شیردهی ضروری است. این هورمون مکمل برخی از اثرات استروژن، یکی دیگر از هورمون‌های زنانه است. همچنین با تستوسترون ترکیب می‌شود و هورمون‌های آدرنال را تولید می‌کند. در بدن مردان مقدار کمی پروژسترون تولید می‌شود تا به رشد اسپرم کمک کنند.
آیا باید نگران کمبود پروژسترون باشیم؟
اثرات کمبود پروژسترون
این هورمون در دوران باروری اهمیت دارد. اگر پروژسترون کافی ندارید، ممکن است برای باردار شدن یا باردار ماندن مشکل داشته باشید. بعد از اینکه یکی از تخمدان‌ها تخمک آزاد کرد، سطح پروژسترون شما باید افزایش یابد. پروژسترون باعث ضخیم شدن جداره رحمِ در انتظارِ دریافتِ تخمکِ بارور، کمک می‌کند. اگر رحم ضخامت کافی نداشته باشد، تخمک کاشته نمی‌شود.
علائمی که نشان‌دهنده کم بودن میزان این هورمون در زن‌هایی که حامله نیستند شامل موارد زیر است:
- سردرد یا میگرن
- تغییرات خلقی، از جمله اضطراب یا افسردگی
- بی نظمی در چرخه قاعدگی
پروژسترون پایین ممکن است باعث خونریزی غیرطبیعی رحم در زنانی شود که باردار نیستند. پریودهای نامنظم یا عدم وقوع پریود ممکن است نشان دهنده عملکرد ضعیف تخمدان‌ها و کاهش پروژسترون باشد.
در صورت بارداری، برای حفظ رحم تا زمان تولد نوزاد، همچنان به این هورمون نیاز دارید. بدن شما این پروژسترون را ایجاد می‌کند، که برخی از علائم بارداری، از جمله حساسیت به سینه و حالت تهوع را ایجاد می‌کند. اگر سطح پروژسترون شما بسیار پایین باشد، ممکن است رحم شما نتواند نوزاد را به دنیا بیاورد. در دوران حاملگی، علائم کم شدن این هورمون، سقط جنین و لکه بینی است. پروژسترون پایین ممکن است نشان دهنده حاملگی خارج رحمی باشد. این می‌تواند منجر به سقط جنین یا مرگ او در رحم شود. بدون پروژسترون مکمل، استروژن ممکن است به هورمون غالب تبدیل شود. این حالت ممکن است علائمی از جمله:
- افزایش وزن
- کاهش میل جنسی، نوسانات خلقی و افسردگی
- سندروم پیش از قاعدگی (PMS)، چرخه قاعدگی نامنظم، خونریزی شدید
- حساسیت به سینه، سینه‌های فیبروکیستیک
- فیبروم
- و مشکلات کیسه صفرا را ایجاد کند.
آزمایش پروژسترون
آزمایش پروژسترون (PGSN) می‌تواند به پزشک شما کمک کند که میزان پروژسترون شما را حتی اگر خیلی کم باشد تشخیص دهد. این یک آزمایش خون ساده است که نیازی به آماده سازی خاصی از قبل ندارد. این آزمایش ممکن است نشان دهد که چرا در بارداری دچار مشکل هستید. همچنین می‌تواند تخمک گذاری شما را تایید کند. از تست PGSN می‌توان برای نظارت بر درمان‌های هورمونی یا نظارت بر بارداری پرخطر استفاده کرد. سطح این هورمون معمولاً در دوران بارداری بیشتر از حد معمول است. اگر شما بیش از یک بچه دارید، حتی بالاتر می‌رود.
مردان، کودکان و زنان یائسه سطح پروژسترون کمتری نسبت به زنان در سن باروری دارند. میزان نرمال پروژسترون ارتباط موثری با جنسیت و سن افراد دارد. در زنان، عوامل دیگر بارداری و چرخه بارداری هستند. سطح پروژسترون در طول چرخه قاعدگی متغیر است. حدود هفت روز قبل از قاعدگی به اوج خود می‌رسند حتی در طول یک روز می‌تواند متفاوت باشد. تخمدان‌هایی که دچار ضعف هستند می‌توانند میزان تولید کم پروژسترون را باعث شوند و در دوران ناباروری یا همان یائسگی، نرمال است که سطح پروژسترون و استروژن کاهش پیدا کند.
در صورت کاهش پروژسترون چه کاری می‌توانم انجام دهم؟
ممکن است علائم کمبود این هورمون را نداشته باشید و نیازی به درمان نداشته باشید. اما اگر در حال تلاش برای بچه دار شدن هستید، هورمون درمانی می‌تواند مفید باشد. هورمون درمانی سطح این هورمون را افزایش می‌دهد و ممکن است به ضخیم شدن دیواره رحم شما کمک کند. این ممکن است شانس شما برای بارداری شدن و بارداری سالم را افزایش دهد.
بی نظمی‌های قاعدگی و خونریزی غیرطبیعی می‌تواند با هورمون درمانی بهبود یابد. برای نشانه‌های شدید یائسگی که بروز می‌کند، هورمون درمانی که معمولاً ترکیبی از پروژسترون و استروژن را است را شامل می‌شود. آن دسته از زن‌هایی که از استروژن بدون شامل شدن این هورمون استفاده می‌کنند در خط مقدم خطر مبتلا شدن به سرطان آندومتر خواهند بود.
گزینه‌های درمانی مکمل پروژسترون عبارتند از:
- کرم‌ها و ژل‌ها، که می‌توانند به صورت موضعی یا واژینال استفاده شوند.
- شیاف، که معمولاً برای درمان پروژسترون پایین که باعث مشکلات باروری می‌شود، استفاده می‌شود.
- داروهای خوراکی، مانند پروورا
درمان به صورت هورمونی (فقط استروژن یا ترکیبی از پروژسترون و استروژن) ممکن است باعث کم شدن علائم ادامه مطلب منجر شود:
- گرگرفتگی
- عرق شبانه
- خشکی واژن.
برای بعضی از زنان، این هورمون نوع خلق و خوی آنها را بهبود می‌بخشد. پروژسترون خوراکی ممکن است اثر آرام بخشی داشته باشد و خواب را راحت تر کند. هورمون درمانی ممکن است خطر موارد زیر را افزایش دهد:
- حمله قلبی و سکته مغزی
- لخته شدن خون
- مشکلات کیسه صفرا
- انواع خاصی از سرطان سینه
اگر سابقه موارد زیر را داشته باشید ممکن است پزشک هورمون درمانی را توصیه نکند:
- سرطان پستان
- سرطان آندومتری
- بیماری کبد
- لخته شدن خون
- سکته
داروهای طبیعی برای افزایش سطح پروژسترون پایین عبارتند از:
- افزایش مصرف ویتامین B و C، که برای حفظ سطح پروژسترون ضروری است
- خوردن غذاهای حاوی روی بیشتر، مانند صدف
- سطح استرس را کنترل کنید، زیرا بدن شما هنگام استرس به جای پروژسترون کورتیزول آزاد می‌کند.
این هورمون به طور کلی در زنانی که علائم یائسگی عدم تعادل هورمونی را تجربه می‌کنند، ترشح نمی‌شود. علائمی که یائسگی بیشتر نشان می‌دهد شامل پایین بودن سطح استروژن است. جایگزینی هورمون خطرات زیادی دارد، بنابراین مهم است که مصرف هورمون جایگزین را با پزشک خود در میان بگذارید. داروهای تجویزی مختلفی وجود دارد که به نظر می‌رسد که شبیه هورمون‌های طبیعی شما هستند. گاهی اوقات این هورمون‌ها “هورمون‌های زیستی” نامیده می‌شوند. اگرچه این داروها ممکن است مطلوب تر به نظر برسند، اما خطرات مشابهی با سایر فرمولاسیون‌های دارویی دارند.
چشم انداز
میزان پایین این هورمون می‌تواند مشکلات مختلفی را برای مردان و زنان ایجاد کند. با این حال، درمان‌هایی وجود دارد که می‌تواند به کاهش میزان پروژسترون کمک کند. هورمون درمانی ممکن است برای برخی از زنان، به ویژه زنان یائسه، یک راه حل طولانی مدت باشد. با پزشک خود در مورد بهترین روش درمانی صحبت کنید. ممکن است چند هفته طول بکشد تا نتایج حاصل از هورمون درمانی مشاهده شود و هر سال می‌توانید با پزشک، خود را از این نظر مجددا ارزیابی کنید.
منبع: healthline
دیدگاهتان را بنویسید